Alles over mediaspelers
Als u actief deelneemt aan het internetverkeer, downloadt u vast wel eens muziek of films. En dankzij uw digitale camera puilt uw harde schijf uit van de foto's.
Als u actief deelneemt aan het internetverkeer, downloadt u vast wel eens muziek of films. En dankzij uw digitale camera puilt uw harde schijf uit van de foto's. afspelen van al deze mediabestanden kan natuurlijk met de pc, maar met een mediaspeler wordt het pas echt leuk! Maar: waarop moet en kunt u eigenlijk letten als u een aanschaf van een mediaspeler overweegt?
Wat is een mediaspeler eigenlijk?
Een mediaspeler is in feite niets meer dan een klein kastje waar u digitale mediabestanden in stopt. Die bestanden worden weergegeven op een televisie en/of een stereo-installatie. Die invoer kan vanaf een usbstick, een externe harde schijf, vanaf een netwerklocatie of vanaf een ingebouwde harde schijf. Daarnaast kunnen veel mediaspelers in beperkte mate media van het internet afspelen - denk hierbij aan YouTube. Aansluiten op tv of stereo gebeurt met kabels zoals die gebruikelijk zijn voor audio/videocomponenten. De beste verbinding is via hdmi, welke aansluiting het merendeel van de mediaspelers inmiddels heeft. Modellen met alleen analoge aansluitingen (component, composiet) kunt u beter links laten liggen, die zijn niet toekomstbestendig. Geluid kan ook worden doorgegeven via een optische of coaxiale digitale kabel; dit soort aansluitingen kent u ook van veel dvd-spelers en geluidskaarten op pc's.
Varianten
Er zijn veel varianten die de naam mediaspeler kunnen dragen. Feitelijk is een dvd-speler ook een mediaspeler, zeker de moderne modellen die ook mp3, wma, divx en xvid kunnen afspelen - vanaf schijven en via een usb-ingang. In dit artikel doelen we op een apparaat zonder een optisch station, specifiek bedoeld om media zonder drager (zoals een cd of dvd) af te spelen. Zoals gezegd zijn er modellen met een interne harde schijf, maar ook apparaten die alleen vanaf een netwerk of usb-gegevensdrager data kunnen afspelen. De eenvoudigste mediaspelers kunnen vanaf slechts één bron afspelen, bijvoorbeeld usb; ook zijn externe harde schijven met een mediachip feitelijk mediaspelers met één bron.
HD of niet?
Het andere belangrijke onderscheid tussen soorten spelers betreft de ondersteuning voor hoge definitie (hd) materiaal. Dat betreft zowel de mogelijkheid hd-bestanden af te spelen, als een hd-signaal te leveren aan een geschikte televisie. Verderop in dit artikel gaan we in op deze beide aspecten. Vooralsnog volstaat te vertellen dat hd-geschikte spelers inmiddels zo goedkoop aan het worden zijn, dat er weinig reden is genoegen te nemen met een apparaat dat alleen standaard definitie (sd) video kan afspelen. Natuurlijk zijn er veel meer verschillen tussen mediaspelers, van welke en hoeveel bestandsformaten ze ondersteunen tot welke aansluitingen ze bieden. Er zijn verschillen in de bediening, in de gebruikersinterface, in de afstandsbediening. Hieronder volgen nog meer punten die bij uw keuze van belang kunnen zijn.
Chipsets
Een mediaspeler heeft een zogenaamde chipset als kloppend hart. Feitelijk is het een minicomputer met een eigen processor en geheugen, met een eigen besturingssysteem. Hoewel er tientallen verschillende mediaspelers op de markt zijn, is er maar een klein aantal chipsets. Dat zien we terug in de praktijk; bij de meeste apparaten is op basis van het gebruikte menu in één oogopslag te herkennen welke chipset is toegepast. Dat is geen goed teken, want de standaardmenu's zoals de chipsetfabrikanten die bedenken zijn niet erg gebruiksvriendelijk of efficiënt. Voor u als lezer en potentiële koper is het onderscheid minder eenvoudig te maken, maar gezien het grote aantal spelers met identieke interne onderdelen is het handig om te weten welke chipsets de moeite waard zijn en welke u beter links kan laten liggen. Met onderstaande tabellen kunt u ook snel een inschatting maken of de basisfuncties aansluiten bij uw wensen.
HD afspelen/uitsturen
In deze tabel kijken we naar HD afspelen/uitsturen:
Chipset 720p1080i1080pRealtek 1262/1282jaja-Realtek 1073/128x/1283DDjajajaSigma 8621/2/3jaja-Sigma 8634/8635jajajaSigma 8643/8655jajaja
HD-containers en codecs
In deze tabel kijken we naar HD-containers en codecs:
Chipset H.264/VC-1Mpeg2 HD/ WMV HDMKVRealtek 1262/1282-ja/-somsRealtek 1073/128x/1283DDjaja/jajaSigma 8621/2/3-ja/ja-Sigma 8634/8635jaja/jajaSigma 8643/8655jaja/jaja
NMT
Een categorie apart wordt gevormd door zogenaamde Networked Media Tanks (NMT). Dit zijn apparaten die zijn voorzien van de firmware en interface van het bedrijf Syabas. De eerste NMT was de Popcorn Hour A-100, welke onder kenners zeer populair werd vanwege de goede bestandsondersteuning, krachtige Sigma 8635-processor en prettige interface. Die interface is nog altijd een positief punt van NMT's, al zitten er ook bepaalde nadelen aan - zo zijn de menu's heel duidelijk toegespitst op het kijken van films. Muziek en foto's komen er bekaaid af. NMT's zijn er ondertussen van heel wat verschillende merken, waaronder e-Great, Digitech (bekend van de HDX1000), Icy Box en Eminent. Syabas en Popcorn Hour hebben eind 2009 een opvolger van het oorspronkelijke concept geïntroduceerd, de C-200, waarnaar door de kenners al een tijdlang reikhalzend werd uitgekeken.
Mediaspeler versus mediacenter
Een vraag die veel mensen zich stellen is: wat zijn nu de voordelen van een mediaspeler ten opzichte van een zogenaamde mediacenter-pc en vice versa? Een mediacenter is ontegenzeggelijk de krachtigere oplossing van de twee. Een pc biedt meer flexibiliteit voor de toekomst, kan worden voorzien van de mogelijkheid tv op te nemen, maar kost ook meer, zowel in aanschaf als qua energieverbruik. Een mediaspeler biedt veel prestaties voor relatief weinig geld, maar zal nooit 100 procent perfect alle mediabestanden kunnen afspelen. Een mediacenter-pc is arbeidsintensief qua installatie en onderhoud, een mediaspeler is dat zeker niet. Wie geen tv hoeft op te nemen, geen heel exotische bestandstypes in de mediacollectie heeft en kan leven met een bediening met ruwe kantjes, heeft aan een mediaspeler een voordelige manier om digitale bestanden af te spelen. Wie ook tv wil opnemen, elke maand de mediacollectie naar een moderner en efficiënter bestandsformaat omzet en een volledig aanpasbare, soepele bediening vereist, kan beter kijken naar een pc-gebaseerde oplossing.
TV ja of nee
Zoals gezegd: het opnemen van tv is een kunst die het merendeel van de mediaspelers niet beheerst. De apparaten die dit wel kunnen, hebben beperkingen op meerdere vlakken. Zo zijn er vooralsnog (het artikel dateert uit medio 2009, red.) geen mediaspelers die én heel veel verschillende en moderne bestandstypes kunnen afspelen, én tv kunnen opnemen. Opname is meer een extra bij spelers van een wat oudere generatie. Voorts hebben mediaspelers een analoge tuner of een dvb-t (Digitenne) tuner, wat de kwaliteit - en in het geval van dvb-t het aantal zenders - sterk beperkt. Opnemen in hd is sowieso niet mogelijk; ook zijn er (nog) geen spelers die van een smartcard kunnen worden voorzien, zoals benodigd voor digitale televisie. Wie tv opnemen en media afspelen met een en hetzelfde apparaat wil kunnen, zal aan de slag moeten met een home theater ofwel mediacenter-pc. Hier gaat overigens verandering in komen, zo heeft de in het voorjaar van 2010 geplande Conceptronic Yuixx ondersteuning voor digitale televisie via de ether, kabel en satelliet. Of deze ook door de Nederlandse aanbieders ondersteund gaat worden, is op dit moment nog niet bekend.
Muziek en foto's
De meeste mediaspelers zijn vooral gericht op het afspelen van video. Muziek en foto's kunnen vaak worden afgespeeld, maar qua mogelijkheden zijn ze een beetje een stiefkindje van video. Zaken als playlists maken of wijzigen in de speler tijdens het afspelen, zijn zelden tot nooit mogelijk, weergave van albumhoezen is eerder uitzondering dan regel, veel spelers staan zelfs niet toe dat door een collectie wordt gebladerd tijdens het spelen (background playback ofwel weergave op de achtergrond). Voor foto's geldt hetzelfde: een eenvoudige diavoorstelling is meestal het enige wat mogelijk is en hoewel jpeg-bestanden altijd wel worden ondersteund, is dat voor andere bestandstypen verre van vanzelfsprekend. Ook worden grote bestanden, zowel qua resolutie als omvang, lang niet altijd goed of snel geladen.
Codecs en containers
Ondersteuning van een groot scala aan bestandstypen is dus een belangrijke eigenschap van een goede mediaspeler. Het voert wat ver om hier alle soorten op te noemen, maar een aantal zaken is handig om te weten. Zo is er het belangrijke verschil tussen een zogenoemde container, zeg maar de verpakking, van een mediabestand en de codec - het algoritme waarmee het bestand is opgeslagen in de container. Een container kan een of meerdere codecs bevatten (apart voor video en audio), maar ook ondertitels en eventuele geluidssporen in andere talen.
Een bekende container is het avi-bestandsformaat, dat dan ook breed wordt ondersteund. Een veelgebruikt modern alternatief heeft de bestandsextensie mkv, populair vanwege de geschiktheid voor hd-video. Qua codecs bent u vast bekend met mpeg-1 en -2, waarmee bijvoorbeeld beeld op dvd's is opgeslagen. Ook Windows Media Video (wmv) zal geen onbekende zijn en tegenwoordig wordt de ooit vooral in het illegale circuit populaire codec DivX ook door fabrikanten als Philips, Sony en Panasonic gewoon ondersteund. DivX is een van de vele varianten van mpeg-4. De voor blu-ray veel gebruikte codec H.264 heet formeel mpeg-4 part 10/AVC, maar een speler die 'mpeg-4' ondersteunt kan zeker niet altijd deze nieuwste generatie van de codec afspelen. Wie gedownloade video in hd-formaat wil kijken, moet zeker letten op ondersteuning voor deze H.264-codec. Tot slot wordt ondersteuning voor nieuwe codecs met enige regelmaat toegevoegd na verschijnen van de speler middels een zogenaamde firmware update. Zo konden de meeste producten geen dts-geluidssporen decoderen, inmiddels kunnen steeds meer modellen dat, na een update, wél.
Firmware
Updates voor de firmware - ofwel de in het apparaat gebakken software en besturingssystemen - verschijnen steeds vaker voor apparaten als televisies en blu-rayspelers. Bij mediaspelers is dit helemaal belangrijk, door de vele variaties in codecs en containers (en combinaties daarvan) is het ondoenlijk alle mediabestanden te ondersteunen. Vaak is het echter goed mogelijk ondersteuning achteraf toe te voegen. Fabrikanten die een goed ontwikkelteam hebben, hebben dan ook een streepje voor op de merken die een product op de markt brengen en er verder niets meer aan doen.
Community
Naast de beschikbaarheid van firmware-updates, is de interactie van de fabrikant met de klantenkring van belang. Mediaspelers zijn in veel opzichten nog experimentele apparaten, waar kopers die er meer tijd in investeren, ook meer uithalen. Die gebruikers wisselen hun ervaringen onderling uit op allerlei fora en websites op internet en spelen deze ook door naar de fabrikant. Merken die goed luisteren en inspelen op gebruikerswensen kunnen zich verzekeren van een trouwe klantenkring en een zekere mate van populariteit. De producten van zo'n fabrikant - Netwerk Media Tanks vallen hier ook onder, ook al worden ze door meerdere merken op de markt gebracht - doen het vaak goed, maar de producten hebben ook meer een experimenteel karakter dan sommige minder intensief gebruikte spelers.
Extra functies en gimmicks
Dat uit zich ook in de functieomvang van die spelers. Er zijn mediaspelers met NAS-functionaliteit, deze zijn als externe harde schijf in een netwerk te benaderen. Er zijn spelers die zelfstandig via bittorrent of van-af usenet kunnen downloaden. Er zijn spelers die als mediaserver kunnen dienen en dus muziek en video kunnen aanbieden aan andere spelers in het huis in andere kamers. Sommige spelers zijn via internet toegankelijk via ftp. En zo zijn er nog veel meer functies waarvan u zich kunt afvragen of die noodzakelijk zijn voor een goede mediaspeler. Er is veel te zeggen voor een beperkter functiepakket, maar dan wel een duidelijk menu en een goede afstandsbediening.