Tien tips voor Anoniem(er) surfen
Dat op internet niets zoveel waard is als uw gegevens, weet u. Het is dus zaak ervoor te zorgen dat u online zo anoniem mogelijk bent. Met onze tien tips komt u al een heel eind in de goede richting!
Tip 1: ip-adres verbergen
Wilt u zelf checken wat sites over u weten op basis van uw unieke ip-adres, dan moet u eerst uw ip-adres achterhalen. Dat doet u simpel door naar de site www.whatismyip.org te gaan. Wat er van uw sporen op internet te vinden is, vertelt u vervolgens een site als whattheinternetknowsaboutyou.com/all. Uw ip-adres verbergen is dan ook zeker aan te raden. Maar hoe doe je zoiets? Daar zijn gelukkig allerlei tooltjes voor. Het bekendste is waarschijnlijk het Tor-netwerk, www.torproject.org. Andere diensten die ongeveer hetzelfde doen, zijn het betaalde (tachtig dollar per jaar) Anonymizer (www.anonymizer.com) of een programma als ProxyWay www.proxyway.com.
Tip 2: denk om het slotje
Gebruik zoveel mogelijk beveiligde sites. U herkent zulke sites aan de url, die begint met https in plaats van http. Ook ziet u in de adresbalk een klein gesloten hangslotje staan. Op zo’n beveiligde site wordt het verkeer tussen uw computer en de server van de site versleuteld. Zo kan dit verkeer niet onderschept worden. Dat is vooral belangrijk wanneer u aan het internetbankieren bent. Maar niet alleen banksites en online winkels bevatten geëncrypteerde pagina’s. Op https://encrypted.google.com kunt u beveiligd googlen, en ook Facebook heeft een beveiligde versie. Duik in de veiligheidsinstellingen van de site om die aan te zetten. Zo kunt u als u inlogt op Twitter onder Settings bijvoorbeeld de optie Always use https aanvinken.
Tip 3: cookies opruimen
Haa, koekjes. Deze kleine tekstbestandjes houden voor websites informatie bij over uw doen en laten. Ze weten bijvoorbeeld op welke links u al geklikt hebt (dat merkt u bijvoorbeeld omdat die links van kleur veranderen). Deze ‘session’ cookies zijn meestal ongevaarlijk. Een ander type cookies blijft echter op uw systeem staan en lift mee tijdens uw surfsessie. Zo krijgt u bijvoorbeeld reclame op maat voorgeschoteld. U kunt die ‘third party’ cookies uitschakelen in de privacy-instellingen van uw browser. Verder kant u ze ook best af en toe opruimen. Als er dan toch een trackingcookie door het net glipt, houdt het alleen info bij over pakweg een week surfgedrag, in plaats van maanden of jaren.
Tip 4: wissen en versleutelen
Elke site die u bezoekt, laat een spoor na in de surfgeschiedenis op uw computer. Browsers hebben een ingebouwde mogelijkheid om tijdelijke internetbestanden te wissen. Helaas kunt u zelden echt alles verwijderen, zelfs niet met gespecialiseerde software. Wilt u honderd procent zeker weten dat uw sporen niet door anderen gevolgd kunnen worden, dan zult u uw harde schijf moeten encrypteren. Met een programma als TrueCrypt (www.truecrypt.org) bijvoorbeeld. Wanneer u bestanden op internet opslaat (de cloud) is het helemáál slim om uw bestanden te versleutelen. Gebruikt u Dropbox, dan is BoxCryptor (www.boxcryptor.com) dé aangewezen tool. Meer daarover kunt u teruglezen in Computer Idee 05/2012.
Tip 5: incognito browser
Om een en ander wat makkelijker te maken, hebben de meeste moderne browsers een ‘incognito’ modus, ook wel … euh … pornomodus genoemd. Zet u die aan, dan zal de browser geen informatie opslaan over de sites waar u geweest bent. In Firefox heeft dat Privénavigatie, een modus die u vindt onder Extra. In Internet Explorer vindt u hem, afhankelijk van uw versie, onder Beveiliging of onder Extra, en heet hij InPrivate. Door het gelijktijdig indrukken van de Ctrl-, Shift- en P-toets kunt u deze modus ook activeren. Chrome noemt het ondertussen Incognitomodus. Let wel, die private navigatie belet niet dat sites uw ip-adres zien en zullen ook geen keyloggers of spyware tegenhouden. De modus beschermt u vooral tegen mensen die dezelfde computer gebruiken en zo bijvoorbeeld op uw surfgeschiedenis zouden kunnen stuiten. Wel worden in deze modus cookies, tijdelijke internetbestanden, geschiedenis, formuliergegevens en wachtwoorden niet opgeslagen. Houd er overigens rekening mee dat gegevens die u tijdens het surfen in een dergelijke modus opgeeft bij websites, nog wel gewoon door deze website kunnen worden vastgelegd.
Tip 6: Java en Flash
Dankzij Java en Flash worden sites bijzonder dynamisch, met bewegende beelden en interactieve features, door code uit te voeren die door uw computer gedownload wordt. Dat allemaal afzetten is niet echt een optie, het strenger controleren ervan wel. Om uw Java-settings aan te passen, gaat u naar het Java control panel, in het Configuratiescherm van Windows. Voor Flash moet je dan weer online zijn, op phtshp.us/16SwkR. Via het controlepaneel boven aan de pagina kunt u instellen welke sites informatie mogen doorsturen, hoeveel ruimte Flash Player op uw computer mag gebruiken, enzovoort.
Tip 7: weg met spyware
Spyware kijkt mee met wat u zoal uitspookt op de pc, in de hoop daar gewin uit te halen door u bijvoorbeeld uw wachtwoord(en) te ontfutselen. Haal dus een goede antispywaretool in huis. Hebt u een volledige beveiligingssuite, dan zit die er waarschijnlijk al in, maar alleen een gewoon antivirusprogramma is meestal niet genoeg. Spybot – Search and Destroy (www.safer-networking.org) is een goede, gratis tool, net als Lavasoft’s Ad-Aware (www.lavasoft.com). Beide tools zijn ook Nederlandstalig in te stellen.
Tip 8: meer e-mailadressen
Op zowat elke website moet je tegenwoordig een mailadres opgeven. Dat komt dan in een lange lijst, getiteld ‘mensen naar wie we spam kunnen sturen’. Wilt u liever niet dat uw echte e-mailadres (en echte naam en gegevens) overal rondslingeren, dan kunt u daar het beste aparte email-adressen voor aanmaken. Uw echte e-mailadres gebruikt u dan alleen wanneer dat echt nodig is. Ook kunt u een tijdelijk e-mailadres aanmaken, bijvoorbeeld via de site www.10minutemail.com/. Dat emailadres en de bijbehorende inbox zijn maar tien minuten geldig – maar dat is meestal lang genoeg om je ergens op een site te registreren, te wachten op het bevestigingsmailtje en vervolgens je account te activeren. Vooral bij fora en online game-sites (waar een email-adres na de eerste registratie eigenlijk helemaal niet meer nodig is) is zo’n wegwerpadres een uitkomst!
Tip 9: haal metadata uit foto’s
Als u met een moderne camera een foto maakt, dan staan daar allerlei leuke metadata bij: welke camera u gebruikte en waar en wanneer de foto werd gemaakt. Leuk – totdat u die foto van je hamster op de vensterbank online zet, en iedereen(!) de gps-coördinaten van uw huis kan opzoeken. U kunt uw beelden uiteraard zo veel mogelijk online beveiligen, en zorgen dat de hele wereld ze niet kan zien (en al helemaal niet kan downloaden), maar zodra iets online staat, weet je het nooit zeker. Speel dus op veilig en verwijder de metadata van uw foto’s voor u ze online zet. Dat kan bijvoorbeeld met JPEG & PNG Stripper (www.steelbytes.com – onder freeware/Misc.) of ExifStripper (www.evilmaster.net).
Tip 10: gezond verstand
Dit is waarschijnlijk de meest voor de hand liggende, maar ook de moeilijkste tip: weet waar u mee bezig bent. Daarvoor moet u het internet op met de scepsis van een doorwinterde belastingscontroleur. Een paar richtlijnen: uw bank zal nooit via mail vragen om bepaalde gegevens te ‘bevestigen’ en u dan een leeg formulier voorschotelen. Twijfelt u aan een mail, klik dan niet op een link in die tekst. Log bijvoorbeeld in via uw online bankieren in en bekijk uw nieuwsberichten daar, of bel even met de bank.
Ga ervan uit dat mails in bijzonder slecht Nederlands verdacht zijn, en mailtjes van staatsinstellingen in het Engels al helemaal. Geef ook niet op elke site die daar om vraagt zomaar al uw gegevens op (wat moet bijvoorbeeld een site waarop iets wordt weggegeven met uw geboortedatum?). Moet u op een site toch iets invullen waarvan u de relevantie niet ziet, wees creatief. Voor u maakt een paar jaar meer of minder invullen bij uw geboortejaar of een iets andere voornaam niet uit; voor mensen die online iets vervelends zouden willen uithalen met uw identiteit betekent het echter dat uw gegevens onbruikbaar zijn…