Betaalt u straks met uw mobiel?

© CIDimport

Ongeveer duizend klanten van ING, ABN AMRO en Rabobank hebben telefoons gekregen waarmee ze sinds 1 september op bijna 150 plekken in de binnenstad van Leiden kunnen betalen. Zo'n betaling gaat heel gemakkelijk. U houdt de telefoon tegen een betaalpunt. Een voorgeïnstalleerde betaal-app op het toestel wordt wakker en er verschijnt een popup-scherm voor een mobiele pincode. Voer de code in en houd het toestel nogmaals tegen het betaalpunt en de betaling is afgerond! En dit is dan nog eens de meest ingewikkelde manier. Voor bedragen van minder dan 25 euro hoeft u zelfs geen pincode in te voeren. Eenmalig het toestel voor de betaalterminal houden volstaat. Overigens zijn betalingen zonder mPIN mogelijk tot een daglimiet van 50 euro, daarna zal er ook voor kleine bedragen een mPIN moeten worden ingevoerd. Verlies van de telefoon resulteert dus niet in een geplunderde rekening.

NFC

De techniek die gebruikt wordt om het betalen te faciliteren heet Near Field Communications (nfc), een technologie die al langer in één adem wordt genoemd met mobiel betalen. Met nfc kunnen over een korte afstand van minder dan vijf centimeter draadloze signalen verstuurd worden.

De techniek maakt daarbij gebruik van de magnetisch velden van elektrische spoelen. Het magnetisch veld in de eerst spoel wordt gedetecteerd door de andere en door de belasting (impedantie) van de spoelen te variëren kunnen er signalen worden verzonden. Het aardige hiervan is dat zo'n verbinding ook werkt met passieve chips werkt die geen stroomvoorziening heeft. Een actieve nfc-chip kan dan de informatie die op de passieve chip staat uitlezen.

Omdat communicatie alleen over zeer korte afstanden mogelijk is (in de praktijk moet je een telefoontoestel echt tegen een punt aanhouden om contact te maken), is het erg moeilijk om signalen te onderscheppen. Banken en providers willen nfc daarom al jaren gebruiken om mobiel betalen mogelijk te maken. Proeven waren er ook genoeg. Zo kon er in het verleden onder andere mobiel betaald worden bij de AH to go bij het WTC in Amsterdam en is er ook een test geweest met supermarktketen C1000. Er is echter nog niet eerder op zo’n grote schaal getest met mobiel betalen met behulp van nfc.

Onderzoek

Mocht u zich nu plotseling ook op willen geven voor de introductie van mobiel betalen in Leiden, moeten we u helaas teleurstellen. Slechts 1000 consumenten konden zich inschrijven. Bovendien zijn de apps die nodig zijn om mobiel te kunnen betalen nog niet breder beschikbaar. Deelnemende personen moeten er ook wel wat voor doen. Er zit een groot onderzoek van de universiteit Maastricht aan vast en daar moeten deelnemers aan meewerken. Zo hebben ze zich ertoe verplicht tot 1 december minimaal 25 betalingen te verrichten met het gekregen mobieltje en ze dienen vier keer het uitgebreide vragenformulieren in te vullen. Maar de beloning is er ook naar. Na afloop mag de testpersoon de gekregen Samsung Galaxy Express houden.

“Met de onderzoeken willen we in beeld krijgen hoe mensen het betalen met het mobieltje ervaren”, vertelt woordvoerder Margo van Wijgerden van het Mobiel Betalen in Leiden. “Het gaat om een beproefde technologie die ook al veel in het buitenland wordt gebruikt en we verwachten dan ook niet dat er technische problemen zullen zijn. Het is vooral de vraag hoe de consumenten omgaan met betalen via het mobieltje en of ze eraan kunnen wennen. Hoe wordt bijvoorbeeld de veiligheid ervaren? Gaan mensen hun aankopen nu met of zonder mPIN betalen?” De verwachting is dat de mobiele telefoon uiteindelijk de portemonnee vervangt en dat mensen alleen nog hun mobiel meenemen naar de stad om inkopen te doen. “Maar dat ligt nog ver in de toekomst”, zegt Van Wijgerden. “Komende jaren zullen cash, kaart en mobiel betalen nog allemaal naast elkaar gebruikt worden.”

Doorbraak?

De grote vraag is natuurlijk: is er nu inderdaad sprake van een doorbraak op het gebied van mobiel betalen? Want de banken mogen nu dan wel kortstondig een samenwerkingsverband hebben, na 1 december is het weer ieder voor zich. De AFM (Autoriteit Financiële Markten) wil namelijk niet dat de banken gezamenlijk optreden en tariefafspraken maken over betalingsverkeer. Er komt geen 'gefaseerd uitrollen', zoals dat bijvoorbeeld bij het uitbreiden van het 4g-netwerk het geval is. Iedere bank moet voor zichzelf bepalen hoe hij zijn apps verder doorontwikkeld en welke maatregelen ze nemen om mobiel betalen te stimuleren.

Het risico hiervan bestaat in ieder geval dat de mobiele apps van de banken er per bank anders uit gaan zien. Dat is nu al zo. De applicatie van ING heeft momenteel bijvoorbeeld geen zoekfunctie terwijl die van de ABN AMRO die wel heeft. Rabobank  heeft vorig jaar augustus het bedrijfje MyOrder gekocht. Met MyOrder (een app) kunnen klanten met behulp van verschillende technieken een product identificeren. De app is vervolgens weer gekoppeld aan een Rabo MiniTix portemonnee (een betaalaccount van maximaal 300 euro die gekoppeld is aan de bankrekening) waarmee een betaling kan worden verricht. Het valt te verwachten dat Rabobank die techniek uiteindelijk ook in zijn eigen betaalapplicatie gaat integreren.

Betaalpas

Ook denken de banken verschillend over de rol van de betaalpas. Momenteel is het zo dat lang niet alle mobiele telefoons met een nfc-chip zijn uitgerust. Fabrikanten brengen maar mondjesmaat nieuwe nfc-modellen uit en een populair toestel als de iPhone is niet eens met nfc uitgerust. Om het gebruik van betalen via nfc te stimuleren geven ABN AMRO en ING bijvoorbeeld betaalkaarten uit met nfc-chips. Die chip in de pas werkt eigenlijk hetzelfde als op de telefoon, alleen voeren de mensen (wanneer nodig) de pincode in bij de betaalterminal. Klanten van ING die een nieuwe pas aanvragen krijgen sinds deze zomer al een pas met een ingebouwde nfc-chip. Aan het einde van het jaar wil de bank zo'n drie miljoen passen in omloop hebben waarmee dan volgend jaar ook daadwerkelijk kan worden betaald. ABN AMRO gaf medio augustus zo'n 55.000 betaalpassen uit met nfc en wil vanaf november iedere nieuwe vervangende pas van een nfc-chip voorzien. De Rabobank geeft overigens geen nfc-betaalpassen uit. Zij geloven dat mensen snel genoeg over mobiele telefoons met nfc gaan beschikken.

Toekomst

Bovendien zijn er ook alternatieven voorhanden om betalen via het mobieltje mogelijk te maken. Zo zorgt PayPal er momenteel voor dat mensen kunnen betalen door middel van QR-codes in winkelgebied ‘de negen straatjes’ in Amsterdam. Zo'n QR-code is een soort barcode die een telefoon door middel van de camera uit kan lezen, een nieuw toestel met nfc-chip is dus niet nodig. En ook de operators zitten niet stil. Vodafone heeft aangekondigd komend half jaar een mobiele app te lanceren waarmee je op basis van nfc betalingen kan verrichten. Ze zijn hiertoe speciaal een samenwerking aangegaan met Visa.

Toch is er met de introductie van mobiel betalen in Leiden wel een toon gezet. De drie belangrijkste banken hebben een standaard omarmd en het is niet te verwachten dat ze nog grote veranderingen aan gaan brengen in het betaalproces. Leiden zal als voorbeeld dienen voor hoe mobiel betalen er uiteindelijk landelijk uit komt te zien. U hoeft de stad dus niet langer te bezoeken voor de oude gebouwen. Vanaf 1 september biedt de binnenstad  dus ook een kijkje in de toekomst.

Tekst

: Bram Semeijn

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 20, jaargang 2013.