Software licenties: wat u mag doen
Strikvraag: u hebt een pc en bent niet tevreden met het moederbord. U koopt een ander bord en plaatst dat. Mag u Windows dan nog gebruiken? Het antwoord lijkt simpel: natuurlijk. Maar het juiste antwoord is: dat hangt er vanaf. Van de soort Windows die u hebt, om precies te zijn. Verwarrend? Inderdaad.
Software licenties: wat u mag doen
Strikvraag: u hebt een pc en bent niet tevreden met het moederbord. U koopt een ander bord en plaatst dat. Mag u Windows dan nog gebruiken? Het antwoord lijkt simpel: natuurlijk. Maar het juiste antwoord is: dat hangt er vanaf. Van de soort Windows die u hebt, om precies te zijn. Verwarrend? Inderdaad. Wij vroegen de experts hoe het zit met licenties voor Windows, MS Office, twee populaire antivirus-producten en Adobe Photoshop.
Microsoft: Windows en Office
Het type licentie verschilt per klantengroep, zo heb je speciale soorten licenties voor systeembouwers en bedrijven. Voor consumenten biedt Microsoft twee licenties; FPP en OEM. FPP staat voor Fully Packaged Product, OEM voor Original Equipment Manufacturers. Dat klinkt nogal ingewikkeld, maar dat valt gelukkig erg mee. Als u in de winkel een versie van Windows in de doos koopt, is dat een FPP. Als u een nieuwe pc met daarop Windows al voorgeïnstalleerd koopt, dan hebt u te maken met een OEM-versie.
De OEM-versie is de allergoedkoopste versie die Microsoft aanbiedt, de FPP de duurste. Daarom raadt Microsoft ook altijd aan om als consument voor OEM te gaan. De lage prijs is natuurlijk niet zomaar; aan een OEM-versie zitten minder rechten verbonden, eigenlijk mag u er wat minder mee doen. Een OEM-licentie is onlosmakelijk verbonden met een specifieke pc-configuratie. U mag best een defect onderdeel vervangen, dat is geen punt, maar wilt u bijvoorbeeld het moederbord vervangen door een ander type dan verloopt uw OEM-licentie. Kortom, de OEM-versie is goedkoop, maar heeft als beperking dat hij niet met uw pc meegroeit als u aan het upgraden slaat. En overzetten naar een andere (nieuwe) pc is natuurlijk helemaal uit den boze. Maar als u een nieuwe pc koopt, dan laat u er toch gelijk even een nieuwe Windows opzetten door de leverancier?
Met een FPP-licentie koopt u aanzienlijk meer rechten. Uw Windows-versie wordt als het ware aan uzelf gekoppeld, en niet meer aan één pc. Dus als u een nieuwe processor met bijbehorend moederbord wilt installeren, is dat geen enkel probleem. Ook overstappen naar een geheel nieuwe machine is toegestaan. Microsoft staat zelfs toe dat u eventjes dezelfde versie op de oude én de nieuwe pc tegelijk draait, totdat de nieuwe pc helemaal goed werkt. Daarna wist u uw kopie van de oude pc. Kortom; een FPP is duurder dan een OEM-licentie, maar als u erg vaak upgrade én lang gebruik wilt blijven maken van een Windows-versie dan is een FPP-licentie het overwegen waard.
Op zeker spelen? Bewaar alles!
COA
Een COA is de eigenlijke naam van de sticker die u bij een OEM-versie van Windows aantreft. COA is Engels en staat voor Certificate of Authenticity. Een COA is een Echtheidscertificaat en moet goed zichtbaar op de kast van een pc worden aangebracht, als er tenminste Windows op meegeleverd wordt. Koopt u een nieuwe pc met Windows erop, kijk dan even of het label er ook echt op zit. Zo verzekert u zich ervan dat de systeembouwer een legitieme Windows-versie heeft gebruikt. Maar let op! Een COA-label alleen is geen licentie, en levert u geen rechten op. Als u alleen een COA-sticker koopt dan koopt u dus geen Windows-licentie, bovendien is dit altijd verboden.
We zijn op bezoek bij Microsoft en spreken met Goswijn Thijssen, specialist op het gebied van licenties en illegale software. We overhandigen Goswijn een officiële Microsoft cd-rom, met achterop een gele sticker met de activeringscode. Is dit genoeg om aan te tonen dat we het gebruiksrecht op de software hebben? Goswijn: “Helaas, de sleutel en het schijfje samen vormen geen geldig bewijs van licentie. Wat wel een geldig bewijs van licentie is, verschilt vaak per fabrikant en zelfs per product. In het geval van Microsoft kunnen we in principe stellen dat we een aankoopbewijs, de cd’s en alle andere zaken die bij de aankoop meegeleverd zijn, het bewijs van echtheid en de activeringscode van een gebruiker kunnen vragen. Als een van deze onderdelen ontbreekt dan is de licentieovereenkomst misschien niet meer geldig, maar zoals gezegd hangt dat af van het product waarover we praten.”Altijd het bonnetje, de doos met alle inhoud en de cd’s netjes bewaren dus! En ook niet de sticker van de pc afkrabben! Onze tip: als u klaar bent met de installatie alles gelijk in de doos terugstoppen, met de factuur erbij. Mocht u ooit de licentie door willen verkopen of weggeven dan bent u in één keer klaar.
Echtheid
Om u te helpen bepalen of uw Microsoft product echt is, heeft men de Microsoft Productactivering (MPA) in het leven geroepen. Zo kunt u meteen al zien of uw (voorgenomen) installatie/gebruik van Windows legaal is, of niet. Toch raadt Goswijn Thijssen aan om eerst te kijken of alle onderdelen hebt die u hoort te hebben bij de versie die u hebt gekocht ook echt heeft. Via de Microsoft how to tell website vindt u een wizard die dat mogelijk maakt. Gebruik geen andere key-nummers dan staan aangeven op de producten die u hebt gekocht! Want zelfs als alles legaal is aangeschaft en u gebruikt een sleutel die niet bij het product zelf zat, dan bent u toch weer illegaal bezig! Daarnaast kunt u de Windows Validation Assistant draaien, die u via de Microsoft website kunt vinden. In het kader Linkjes staat de URL. En als u toch op de site bent, kunt u meteen ook de Office Validation Assistant even proberen. Dan weet u zeker dat het bij u allemaal dik in orde is. En mocht dat toch niet zo zijn, dan krijgt u van Microsoft gelijk de mogelijkheid om – met korting – alsnog legale kopieën te bemachtigen.
Nep!
Muziek
Dit artikel gaat over softwarelicenties, maar ook voor muziek gelden soortgelijke regels. Tegenwoordig kunt u ook legaal muziek (als mp3) downloaden. Voorbeelden van de regels:
Apple’s iTunes
Als u een nummer op Apple’s iTunes website koopt mag u de muziek op zoveel cd’s branden als u wilt, mits u de cd’s zelf houdt. Daarnaast mag de muziek naar een ongelimiteerd aantal iPods worden gesynchroniseerd en mag u de muziek op max. vijf Macs of pc’s opslaan.
MSN Music
De muziek die u via MSN Music koopt, is beveiligd met zogenaamde DRM 1000 technologie. DRM staat voor Digital Rights Management en is een manier om de rechten en plichten die in de licentieovereenkomst staan, te waarborgen. U moet de licentievoorwaarden accepteren voordat u mag downloaden. De beperkingen zijn redelijk hetzelfde als bij Apple’s winkel. Ook hier zijn downloads alleen voor eigen gebruik en mag u deze niet verspreiden. Branden op cd is toegestaan en u mag de muziek naar een onbeperkt aantal draagbare spelers kopiëren. Voorwaarde daarvoor is wel dat de mp3-speler werkt met Windows Media Player, gezien de DRM-technologie.
Microsoft heeft onlangs 65 keer gereageerd op een advertentie om Microsoft-software via Nederlandse veilingwebsites te kopen. Uiteraard niet omdat ze verlegen zaten om nieuwe software, maar omdat het vermoeden bestond dat de software niet in de haak zou zijn. Van de 53 binnengekomen pakketjes bevatten er slechts vijftien officiële Microsoft-software. Van die vijftien mochten er maar vier daadwerkelijk gebruikt worden, de andere waren licentietechnisch onbruikbaar! We vragen Thijssen om te laten zien wat ze zoal binnenkregen. Veel zaken zijn duidelijk rommelig gekopieerd, waarbij het standaard cd-doosjes betreft met lelijk uitgeknipte en slecht geprinte hoesjes. Eentje vinden we een twijfelgeval, het schijfje is geheel holografisch en ook de opdruk ziet er uit zoals het hoort. Thijssen wijst ons erop dat er een deel van de opdruk voorzichtig weggekrast is; het deel waar normaal staat dat dit een speciaal schijfje is, dat alleen binnen één specifiek bedrijf gebruikt mag worden. Dan komt er een exemplaar op tafel dat toch echt honderd procent authentiek lijkt. We grappen dat we dit exemplaar zelf zó zouden installeren, maar het blijkt toch echt om een vervalsing te gaan. Werkelijk alles klopt aan de vervalsing, tot aan alle details van de verpakking aan toe. Microsoft heeft een speciale forensische afdeling, die – CSI-stijl – alle twijfelgevallen zeer nauwkeurig onderzoekt. En volgens hen is dit toch echt geen Microsoft product. De fabrikanten van dit soort vervalsingen lopen grote kans dat de politie hen met een bezoekje vereert. Als u als thuisgebruiker een nagenoeg perfecte kopie koopt bent u ook gedupeerd. Microsoft snapt dat, en als u aan een aantal eisen voldoet kunt u kosteloos een legale kopie van de software krijgen. Een van de eisen is dat u aangeeft wie u de kopie heeft verkocht en dat u een bewijs van betaling kunt overleggen. De meeste illegale software wordt trouwens in China gemaakt, dat op zo ongeveer elk gebied wel een illegaal fabriekje heeft staan. De handelaren van de illegale software zijn vooral cybercriminelen uit het Oostblok die zich ook bezighouden met diefstal van creditcardgegevens en de productie van virussen.
Antivirus
We vroegen Jan van Tiggelen, technisch consultant bij Kaspersky, hoe het zit met versie 6.0 van Personal Antivirus. Jan: “Volgens de ‘EULA – End User License Agreement’ mag je onze software per licentie op maximaal één pc gebruiken. In deze EULA is ook opgenomen dat een licentie tijdelijk op twee pc’s in gebruik mag zijn. Bijvoorbeeld bij het overzetten van bestanden en software van de oude naar de nieuwe pc. Daarbij plaatsen we dan wel de opmerking dat je als gebruiker verplicht bent om na deze overgangsfase er alles aan te doen om de licentie van je oude pc te verwijderen.” Voor thuisgebruik heeft Kaspersky twee licentievormen; Per enkele gebruiker en Multi-packs met twee of drie licenties en speciale korting voor thuisgebruikers. Ook staken we ons licht op bij McAfee. McAfee-producten overzetten naar een nieuwe pc is geen probleem. Wanneer het product wordt geïnstalleerd en zich vervolgens weer aanmeldt bij McAfee om updates te ontvangen dan zal de licentie vanaf die pc weer verder gaan. McAfee houdt zelf bij wie welke licentie heeft en wanneer deze afloopt. De gebruiker kan dit ook zelf nagaan door op de McAfee-website (nl.mcafee.com) naar het ‘mijn account’-gedeelte te gaan. Wanneer uw harde schijf wordt gewist, is dat geen probleem omdat de licentie gegevens niet op de pc maar bij McAfee worden bewaard. Net als Kaspersky heeft McAfee naast 1-gebruiker licenties ook een 3-gebruikers licentie van McAfee Internet Security Suite beschikbaar.
Adobe Photoshop
Adobe levert al jaren software die vooral bij grafische professionals erg populair is. Ook veel consumenten gebruiken Adobe Photoshop om foto’s en ander beeld te bewerken. Overstappen op een nieuwe pc is geen probleem. U deactiveert de software op uw oude computer en krijgt in ruil daarvoor een code. Met deze code kunt u de software op de nieuwe computer weer activeren. In het geval van een systeemcrash kunt u met Adobe bellen of mailen. Via registratie en/of serienummer wordt u bij normaal gebruik een nieuwe activatie verstrekt. Licenties voor Photoshop zijn op naam; heeft de koper van dit pakket de doos geopend en de software geïnstalleerd, dan mag hij de software niet meer doorverkopen.
Overzicht
ProductMax. aantal PC's(Los) doorverkopenOp een andere PC installerenMoederbord upgradenMS Windows OEM1NeeNeeNeeMS Windows FPP1JaJaJaOffice Student & Teacher FPP3NeeJaJaOffice Basic OEM1NeeNeeNeeKaspersky Personal 6.01, 2 of 3JaJaJaMcAfee Internet Security1 of 3JaJaJaAdobe Photoshop1*NeeJaJa * Licenties worden geleverd op basis van het aantal pc's dat u wilt benutten