Virtueel van de kaart

Landkaarten zijn allang niet meer van papier. We navigeren tegenwoordig digitaal en ook steeds meer online, dankzij aanbieders als Google en Bing. Deze bieden bovendien steeds meer extra's.

© CIDimport

Reizen vanuit je luie stoel

Het was wat, zo'n opvouwbare wegenkaart; in de auto was-ie onhandig vanwege zijn afmetingen, buiten de auto waaide hij alle kanten op en na het eerste gebruik kreeg je hem nooit meer helemaal lekker opgevouwen. Navigatiesystemen maakten het leven wat dat betreft een stuk makkelijker. De romantiek van reizen bleef natuurlijk wel; je wist immers nooit wat er na de volgende bocht kwam maar dankzij mogelijkheden als Street View en koppeling met fotodatabases geldt nu zelfs dat niet meer. Als je wilt kun je, voor je ergens heen gaat, tot in detail bekijken wat daar te zien valt. Dat mag dan de doodsteek zijn voor de al genoemde romantiek, je hebt in elk geval ook minder vaak last van tegenvallers. Bovendien: het reizen vanuit de luie stoel wordt zo steeds aantrekkelijker en da's dan weer goed voor het milieu. Daarom een overzicht van de verschillende aanbieders van geografisch kaarten fotomateriaal en de mogelijkheden die ze bieden.

Van de straat

De eerste aanbieder van grootschalig (wereldomvattend) kaartmateriaal en satellietbeelden van de hele aarde was natuurlijk Google. Offline biedt dit bedrijf het onvolprezen Google Earth en online is er Google Maps. Beide geven toegang tot een steeds breder scala aan extra's, waarvan Street View een van de meest in het oog springende is. Bij de lancering daarvan, een kleine drie jaar geleden, konden we in een matige beeldkwaliteit virtueel rondkijken in een deel van de straten van vijf Amerikaanse steden waaronder New York en San Francisco en dat deden we met z'n allen met open mond.

Al snel volgden meer plaatsen maar het duurde nog tot juli 2008 voor het circus Europa aandeed en wel in de vorm van de Tour de France-route van 2008. Daarna kwamen plaatsen in Oceanië (in de vorm van Australië) en Azië (Japan) aan de beurt, maar nog dat zelfde jaar keerden de Street View-auto's terug naar Europa om bijvoorbeeld Parijs, Madrid en Rome aan te doen. In 2009 volgde - naast een aantal plaatsen in Ierland en het Verenigd Koninkrijk - dan eindelijk Nederland. Amsterdam, Amstelveen, Rotterdam, Groningen, Spijkenisse, Volendam en Zaanstad hadden in maart van dat jaar de primeur. Later volgden plaatsen als Den Haag, Utrecht, Nijmegen, Breda, Leeuwarden en de nodige landelijke gebieden.

Inmiddels is al meer Nederland door Google vastgelegd. Als u een duidelijk beeld wilt krijgen van de in Nederland bereisde gebieden, gaat u naar maps.google.com om vervolgens zodanig in te zoomen tot heel Nederland het beeld vult. Vervolgens sleept u met ingedrukte linkermuisknop het oranje Street View-mannetje naar de kaart. De gebieden die blauw kleuren zijn door de Google-camera's bezocht.

Aan de wandel

Street View is een project dat constant wordt bijgewerkt en dat op termijn de hele wereld zou moeten omvatten. Maar de camera-auto's van Google kunnen natuurlijk niet overal komen. Met andere apparatuur is men echter ook voetgangersgebieden en attracties in getrokken en zo konden we in 2009 ineens rondlopen in Disneyland Parijs, op racebaan Laguna Seca en bij Huis ten Bosch. Nee, niet dat paleis in Den Haag maar het Nederlandse imitatiedorp in Japan. Eind 2009 en begin 2010 breidde Google het netwerk nog verder uit met landen als Zwitserland, Tsjechië, Portugal, Zweden en Denemarken. De meest in het oog springende afwezigen in Europa zijn Duitsland en België. In Duitsland stuit het project op grote weerstand vanwege privacyschending, maar aan die bezwaren wordt ongetwijfeld tegemoet gekomen - wellicht via uitgebreidere blur- en bezwaar-mogelijkheden. In België rijden de Google-auto's al een poosje dus die beelden verwachten we nog dit jaar.

Vogelvlucht

Microsoft bestrijdt Google door middel van zijn eigen zoekmachine Bing en dus gaat de maker van Windows via Bing Maps (www.bing.com/maps - de opvolger van Virtual Earth) ook de strijd aan met Google Maps. Uiteraard heeft Microsoft daarbij een enorme achterstand in te lopen. Naast satellietbeelden en verticale luchtfoto's (die we bij Google uiteraard ook vinden) heeft Bing daarom zijn blik op de wereld uitgebreid met Bird's Eye; een vogelperspectief waarmee we vanaf zo'n 300 meter hoogte schuin naar beneden kijken. Alle beelden die op deze manier beschikbaar zijn worden met de Photosynth-technologie aan elkaar geplakt. Dit levert een gedetailleerder beeld dan de klassieke luchtfoto's en zo over een stad vliegen vormt een adembenemende aanvulling op de straattaferelen van Google. Het is echter absoluut geen vervanging; ook al niet omdat de dekking van Bing veel geringer is. Wel erg leuk is dat we uit vier kijkrichtingen kunnen kiezen en omdat er tussen die opnamen flink wat tijd kan zitten zie je soms heel opmerkelijke wijzigingen in een gebied.

Rondom

Gelukkig heeft Bing ook beeld op ooghoogte en dat heet Streetside. Aanvankelijk bood Bing voor een beperkt aantal plaatsen 3D-modellen à la Google Earth waar de gebruiker tussendoor kon wandelen. Maar in de nieuwe door Silverlight gestuurde versie zijn deze gekoppeld aan straatopnamen à la Street View. Met een klik op het Streetside- mannetje kleuren delen van de kaart blauw waar de camerawagens van Microsoft hebben gereden. Door het mannetje vervolgens op zo'n plek neer te zetten vliegt u als het ware tussen de 3D-modellen door naar de gekozen plek van de stad waar u vervolgens de bekende straattaferelen ziet. Dat geeft het gevoel alsof u er echt neergezet wordt. De scherpte van de afbeeldingen is wat minder dan die van Google, maar Microsoft lijkt haar beelden wel vaker bij mooi weer te hebben gemaakt - wat de sfeer zeer ten goede komt (bij Google is het nog al eens grauw en grijs). Vooralsnog biedt Bing dit alleen voor plaatsen in de VS en wanneer ons land aan de beurt komt is niet duidelijk.

Naar binnen

 Zoals al opgemerkt maakt Bing Maps voor een vloeiende overgang tussen beelden deels gebruik van Microsofts eigen Photosynth-technologie en die is voor iedereen beschikbaar. Met deze technologie kunnen foto's die in elkaars omgeving zijn genomen tot een ruimtelijk netwerk aan elkaar worden geknoopt. Maakt u zelf zo'n Photosynth en legt u de locatie ervan vast dan kan deze zichtbaar worden gemaakt in Bing Maps. Met een klik op Explore 3D toont Bing u waar Photosynths te vinden zijn, maar alhoewel hun aantal snel groeit zijn ze nog redelijk dun gezaaid. De foto's en video's die u via Google Maps kunt benaderen zijn in elk geval aanzienlijk talrijker maar spreken natuurlijk minder tot de verbeelding.

Concurrentie?

Google en Bing hebben niet echt veel concurrentie als het gaat om de hoeveelheid informatie die ze bieden. Enkele kleine concurrenten willen we echter toch onder uw aandacht brengen omdat ze iets aardigs toevoegen. Zo kunt u bij Mapjack terecht voor andere Street View-achtige beelden van enkele Amerikaanse steden en van de belangrijkste toeristenplaatsen in Thailand. Nog meer van dergelijke beelden zijn te vinden op www.everyscape.com waar u - naast een riante selectie Amerikaanse steden - ook Beijing en Krakow kunt bekijken. Bent u benieuwd naar de toekomst van Street View en consorten? Dan moet u zeker een kijkje nemen op www.immersivemedia.com/haiti.

Het bedrijf dat achter de technologie van veel Street View-toepassingen zit toont hier de verwoesting na de zware aardbeving op Haïti afgelopen januari. Dat gebeurt in de vorm van video waarin u vrij rond kunt kijken en die u ook op elk moment stil kunt zetten. Tot slot noemen we voor eigen land nog het leuke Nederland in Beeld. Bij deze beeldbank in opbouw kunt u foto's kwijt van uw straat. Uiteraard kunt u ook de inzendingen van anderen bekijken. De site zegt alle straten van Nederland te kennen, wat natuurlijk niet betekent dat van elke straat ook afbeeldingen beschikbaar zijn - dat is mede aan u. Leuk is dat u hier ook oude afbeeldingen tegen kunt komen.

Plannen

Google Maps biedt naast toegang tot kaartmateriaal, satellietbeelden en Street View nog veel meer mogelijkheden. Een deel daarvan vindt u door te rechtsklikken op een kaart. Zo vertelt 'Wat is hier' vrij nauwkeurig een adres en kunt u dat punt als begin- of eindpunt van een te plannen route invoeren. Wanneer u vervolgens de route plant vraagt Google automatisch twee of drie varianten. Zit daar uw favoriete weg niet bij dan kunt u razendsnel - door het verslepen van punten op de voorgestelde route - meer alternatieven bekijken. Dergelijke aanpassingen kunt u ook makkelijk weer ongedaan maken. Routes plannen kan ook met Bing Maps. U kunt daarbij begin- en eindpunt echter niet invoeren door op de kaart te klikken. Wel kunt u (net als bij Google) een route plannen via meerdere punten - handig voor de vakantie - en ook bij Bing kunt u punten op de route verslepen. Bing biedt geen alternatieven maar laat u kiezen uit de snelste of kortste route, wat vaak geen logische keuze is.

Hogere kaartkunde

Naast de gebruikelijke kaart- en verkeersfuncties bieden zowel Bing als Google de nodige extra mogelijkheden. Die van Bing vindt u door te klikken op de knop 'Map Apps'. Helaas is Bing daarbij voornamelijk gericht op de VS zodat u er waarschijnlijk niets nuttigs vindt voor hier. Het is echter slechts een kwestie van tijd en dan is er voor Nederland ook allerlei aanvullends op Bing Maps te vinden. De langere aanwezigheid van Google zorgt ervoor dat deze aanbieder nu al heel wat te bieden heeft als het om Nederland gaat.

Binnen Google Maps zelf krijgt u via de knop 'Meer' direct toegang tot foto's, video's, web-cams en Wikipedia-informatie over de plek waarop u hebt ingezoomd. Is er (te) veel aanbod op het stuk van de kaart waarnaar u kijkt, dan wordt deze informatie als klein pictogram weergegeven. Zoomt u in op dat deel van de kaart, dan worden de pictogrammen opgeblazen tot miniatuur-foto's. Ziet u vanuit een Street View een plaatje en 'Gebruikersfoto's' dan schotelt Google u foto's uit velerlei bronnen voor die - indien mogelijk - net als een Photosynth live aan elkaar worden geknoopt. Naast inhoud via de eigen site kunt u ook via allerlei applicaties van derden meer doen met het kaart- en fotomateriaal van Google Maps.

Een goede plek waar deze applicaties worden verzameld is googlemapsmania.blogspot.com. Hier vindt u op land gesorteerde toepassingen met voor Nederland onder meer een link naar een applicatie van makelaarssite Funda voor het verzamelen van informatie over wijken en buurten. Een andere toepassing op basis van Google Maps die we zeker nog moeten noemen is Wikimapia. Deze site legt lagen met onder andere Wikipedia-informatie over het satellietbeeld van Google. Hierdoor ziet u bijvoorbeeld heel snel stadsgrenzen. Zoomt u in, dan ziet u de contouren van individuele wijken en wanneer u nog dichterbij komt ziet u zelfs individuele objecten. Deze zijn allemaal aanklikbaar en geven toegang tot aanvullende - door gebruikers aangeleverde - informatie. Alhoewel Google Maps veruit de meeste content biedt, is Microsoft met de vernieuwde Bing Maps goed op weg. De dienst vormt dan ook een welkome aanvulling en de broodnodige concurrentie.

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 07, jaargang 2010.