Alles altijd en overal beschikbaar
In een smart-omgeving – en in ons leven – is data een onmisbaar onderdeel. We maken meer foto’s dan ooit, bekijken steeds meer video en luisteren via elk denkbaar apparaat naar onze favoriete muziek. Het is verweven met ons leven. Maar waar slaan we het allemaal veilig op? Daar gaan we in deel vijf van deze serie uitgebreid op in.
Nu nagenoeg alle media in digitale vorm ons leven binnen komen en we deze bestanden ook graag overal en altijd willen kunnen bekijken, is opslag van deze data steeds belangrijker. Natuurlijk zien diensten en fabrikanten van opslagmedia dit in. En dat heeft er weer voor gezorgd dat er talloze manieren zijn om data veilig op te slaan en vanaf diverse apparaten te benaderen.
De goedkoopste en gemakkelijkste manier om data op te slaan is deze op een externe harde schijf te zetten. Er zijn talloze modellen, waardoor er voor iedere gebruiker wel een interessant model te vinden is.
De mogelijkheden voor het delen van media, of om backups te maken van uw kostbare data zijn echter zeer beperkt. Nu is het wel zo dat steeds meer routers over een usb-poort beschikken waaraan u een externe schijf kunt koppelen. Ook modellen met een usb 3.0-poort, waardoor de snelheid in sommige gevallen ook nog prima is. Zo hebt u in een paar stappen een eenvoudige mediaserver waarop u ook extern kunt inloggen en eventueel automatisch backups kunt maken.
Verwacht echter niet dat u over uitgebreide mogelijkheden voor delen, gebruikersmanagement of veiligheid beschikt. Daar zijn die routers niet voor ontwikkeld. Ofwel de fabrikant wil niet alle functies integreren, omdat ze dan kannibaliseren op hun nas-serie, ofwel de processor in de router is niet krachtig genoeg.
Het neemt echter niet weg dat het een goedkope en interessante oplossing is voor sommige gebruikers met minder eisen. Kortom: onderzoek de mogelijkheden eens. Wellicht is dit voor u de perfecte eerste stap in de richting van uw persoonlijke cloud!
Sommige routers hebben een usb-poort. Daaraan kunt u een externe schijf koppelen om uw data in uw netwerk beschikbaar te maken.
Online opslag
Wie wat meer flexibiliteit zoekt op gebied van delen, gebruikersmanagement en wellicht schaalbaarheid van opslag, kan eens kijken naar online opslag. Ook wel: cloud storage.
Nu is Dropbox de bekendste dienstverlener van online opslagruimte, maar er zijn er veel meer. Denk aan Skydrive (Microsoft), HiDrive (Strato), Google Drive (Google), Amazon Cloud Drive (Amazon) en ga zo maar door. Er zijn inmiddels ook wat telecomproviders die aan de slag gaan met online opslag. Denk aan KPN. Een handig overzicht staat op www.storageproviders.nl.
Wie gaat zoeken, zal er snel achter komen dat er een grove scheiding is te maken: betaald en onbetaald. De betaalde diensten bieden veelal meer mogelijkheden – denk aan koppeling aan bijvoorbeeld nas voor backups of ftp-toegang en soms ook streaming vanuit de cloud – en u kunt zelf bepalen hoeveel opslagcapaciteit u wenst. Soms bieden de diensten zelfs onbeperkt opslag, al is dat wel zeldzaam en ‘stiekem’ toch onderhevig aan een Fair Use Policy. Genereert u heel veel verkeer, dan krijgt u een melding dat u even kalm aan moet doen om afsluiting te voorkomen.
De gratis diensten bieden steeds meer opslagcapaciteit, maar missen dus de geavanceerde functies. Logisch: u betaalt er ook niet voor.
Daarbij moet u er toch rekening mee houden dat u bij (gratis) clouddiensten – bewust of onbewust – toegang geeft tot uw data. Deze diensten scannen door uw data om gegevens te verzamelen. U moet dat niet zien als een persoon die al uw foto’s bekijkt of uw Word-documenten doorleest, maar ze verzamelen wel metadata en slaan dat op in een grote database. Overheden en geheime diensten (bijvoorbeeld de NSA) hebben toegang tot deze meta-data. Nu is het aan u om te bepalen of u het erg vindt dat uw data gescand wordt. Het ligt er helemaal aan hoeveel waarde u hecht aan uw privacy. De grens ligt bij iedereen anders.
Overigens is het wel het vermelden waard dat clouddiensten het lang niet altijd toelaten om muziek, foto’s en video’s te streamen naar een apparaat in een lokaal netwerk. Veel streamers kunnen niet eens werken met een externe server. Daarbij zult u toch een zware belasting leggen op uw internetverbinding. Wilt u dus uw media door het huis kunnen streamen, dan is een clouddienst zeker niet altijd de oplossing.
Bij cloud-opslag is veel keuze. Bedenk goed wat u wilt met de data voordat u met cloudopslag begint.
Nas
Wenst u absolute privacy en wilt u ook alles kunnen streamen, dan zijn er maar twee oplossingen: een externe harde schijf koppelen aan de router (mits geschikt!), of een nas. De eerste oplossing hebben we al besproken. Nu tijd voor nas.
We hebben het al vaker over nas’en gehad. Deze handige apparaten maken het mogelijk data centraal op te slaan en – indien gewenst – te delen met andere netwerkapparatuur en andere gebruikers. En dat zowel binnen uw thuisnetwerk als van buitenaf.
Tevens hebben veel nas-apparaten een ingebouwde mediaserver, waardoor het kinderspel is om media te streamen naar mediastreamers in het netwerk.
Het voordeel van een nas ten opzichte van een oplossing met een router, is niet alleen dat u via het gebruikersbeheer bepaalt wie er toegang heeft. Een nas is vaak veel sneller, waardoor kopiëren van data veel sneller gaat. Dat kan prettig zijn bij het maken van backups of het verdelen van veel streams over het netwerk. Ook biedt een nas verregaande beveiliging tegen dataverlies. Als u kiest voor een nas met twee of meer schijven, kan er altijd een schijf stukgaan zonder dat het u data kost. Daarnaast kunt u backups automatiseren. Zie het kader in dit artikel voor meer informatie over de mogelijkheden van backups bij nas’en.
Er zijn veel merken en typen nas’en. De grotere merken bieden apps, wat de inzetbaarheid van een nas aanzienlijk vergroot.
De keerzijde
Een keerzijde van deze flexibliteit is dat u allereerst dieper in de buidel moet tasten: een nas is niet goedkoop. Voor een eenvoudig nas-kastje bent u al snel 200 euro kwijt en dan komen er nog schijven bij. Gemiddeld kost 2TB zo’n 100 euro. De aanschaf kost dus zomaar 400 euro.
Een ander punt is dat u heel goed moet nadenken over gebruikersbeheer en beveiliging bij toegang van buitenaf. Als u namelijk een poortje open zet naar uw nas, is het zaak om de nas goed te beveiligen tegen ongewenste gasten. Daar zijn overigens wel goede oplossingen voor. Denk aan automatisch blokkeren, specifieke ip-blokkering of tweewegverificatie.
Beschikt u over het budget om een nas aan te schaffen en hebt u de kennis – of iemand in uw omgeving met de kennis – om een nas goed te installeren, dan gaat er een wereld aan mogelijkheden open.
Apps
Deze wereld aan mogelijkheden heet Apps. Als u kiest voor een A-merk nas hebt u namelijk de mogelijkheid om apps te installeren. Net als bij een smartphone. Hoe populairder het merk, hoe meer apps u tot uw beschikking hebt. Dit komt ook doordat externe gebruikers gaan toevoegen aan de ‘store’ van de nas. De twee grootste merken zijn Synology en Qnap.
Het voordeel van veel app-keuze, is dat er ook meer mogelijkheden zijn om de nas in het domotica- of smart-netwerk op te nemen. Denk aan het opslaan van videobeelden van uw beveiligingscamera’s. Sterker nog: zowel Synology als Qnap bieden een complete beveiligingssuite. Met een app voor uw smartphone en een mail- en push-meldingssysteem voor als iets aan de hand is.
Daarnaast is het bij bijvoorbeeld Synology mogelijk om Domoticz of SynoWave te installeren. Dit zijn pakketten om domotica-apparatuur te beheren en te koppelen via macro’s. Dat kan zijn X10, Fibaro, maar ook Z-Wave of bijvoorbeeld Zigbee.
Domoticz is wat populairder vanwege bredere ondersteuning en de compatibiliteit met een Windows-pc, Rasberry en Synology. Helaas is deze app er nog niet voor Qnap. Wie handig is, tijd heeft, en van een beetje hobbyen houdt, zal niet heel snel vastlopen in de configuratie van deze software.
Een interessante app binnen een domotica- of smartnetwerk is Domoticz. Deze is alleen beschikbaar voor Synology.
Raid
Als u voor nas kiest, raden we een model aan met twee of meer schijven. Dit heeft alles te maken met veiligheid. Vanaf twee schijven hebt u namelijk de zekerheid van een raid-volume. Raid staat voor Redundant Array of Independent Discs. Dat wil zeggen dat schijven samenwerken, zodat er altijd één schijf (soms meer, afhankelijk van de configuratie) stuk kan gaan zonder dat u data kwijt bent.
Nu noemen fabrikanten van nas hun raid-volumes altijd anders. Synology gebruikt shr, Netgear gebruik X-Raid, maar Qnap gebruikt vaak wel gewoon de benamingen raid-1, raid-5, jbod en raid-6. Vaak komen de raid-technieken grofweg op hetzelfde neer.
We raden aan om gewoon te kiezen voor de automatische keuze, omdat een nas dan voor de veiligste weg kiest zonder al te veel opslagcapaciteit op te offeren.
Bij raid werken schijven samen, zodat er altijd één kan uitvallen zonder dat dat leidt tot dataverlies.
Voordat u begint
Het is altijd verstandig om, voordat u voor een opslagmethode of -strategie kiest, goed te bekijken wat uw eigen wensen en eisen zijn. Wilt u data écht veilig wegzetten? Dan is een betaalde clouddienst of een nas handig. Wilt u streamen binnen uw netwerk? Dan valt cloud al snel af. Kunt u data wel verliezen omdat u toch altijd backups maakt en hebt u een moderne router met een usb-poort? Dan kunt u ook een externe schijf aan uw router koppelen.
Backup!
Een nas is geweldig en er gaat zelden wat mee mis, maar dat wil niet zeggen dat u geen data kunt verliezen. We zijn mensen, en mensen maken fouten. Zorg daarom altijd voor backups van uw waardevolle data. Bij een nas kunt u bijna altijd een backup-schema instellen. En de mogelijkheden bij backup-locaties zijn legio. Het kan bijna altijd naar een externe schijf, een andere nas of een ander netwerk-apparaat. Ook betaalde Clouddiensten die werken met R-Sync zijn bij Qnap en Synology opgenomen. Denk aan Hi-Drive of Amazon.
Een nas biedt doorgaans meerdere backup-mogelijkheden. Maak daar gebruik van.
Conclusie
Waar u het beste uw data kunt opslaan, is afhankelijk van bijzonder veel factoren. Denk aan budget, privacy, de wens om te delen, uitbreiding van diensten en opslagcapaciteit en natuurlijk veiligheid. Afhankelijk van dat wensen en eisenpakket komt u uit bij een (externe) schijf, cloudopslag, een nas, of een combinatie hiervan.
Volgende keer
In de volgende editie van Computer Idee is het tijd om even alle puzzelstukken te laten samenvallen in een overzicht van de afgelopen edities. We laten dan uitgebreid zien wat we hebben behandeld en hoe deze elementen samenwerken. Kortom: een nummer om zeker even goed door te nemen!