Gewone grafische kaart doet superberekening

Een team onderzoekers aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) heeft grootschalige astronomische berekeningen uitgevoerd op de processor van een grafische kaart in een gewone thuiscomputer. Door het efficiënt programmeren van de grafische processor zijn de onderzoekers in staat de computer twintig keer sneller te laten rekenen dan onder normale omstandigheden.

Het onderzoeksteam - bestaande uit sterrenkundige Simon Portegies Zwart, informaticus Robert Belleman en informaticastudent Peter Geldof - heeft deze 'versnelling' ingezet bij specifieke wetenschappelijke berekeningen. De onderzoeksresultaten worden binnenkort gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift New Astronomy.

In principe beschikt iedere thuiscomputer met een moderne grafische kaart over de enorme rekenkracht. Deze wordt reeds toegepast in computerspelletjes, waarbij de animaties met behulp van de grafische microprocessor in de pc worden uitgevoerd. De rekenkracht is nu ook bruikbaar voor het uitvoeren van grootschalig wetenschappelijk rekenwerk. Het simuleren van sterrenhopen of het zonnestelsel wordt op die manier plotseling zeer eenvoudig. De trend van nieuwe besturingssystemen om het gebruik van grafische processors te stimuleren, kan een revolutie in het wetenschappelijk rekenen veroorzaken.

De enorme rekenkracht die de onderzoekers met hun experimenten hebben bereikt zijn vergelijkbaar met die van een supercomputer. "Er is echter nog een speciaal voor dit doel gebouwde computer, GRAPE genaamd, die we niet hebben kunnen verslaan in snelheid, maar die is wel twintig keer zo duur als de grafische kaarten die wij nu hebben gebruikt,"aldus één van de onderzoekers.

De grafische kaart die de onderzoekers hebben gebruikt is van het type NVIDIA 8800GTX. In theorie is deze kaart een paar honderd keer sneller dan een pc, maar het efficiënt programmeren van dergelijke hardware is moeilijk. Intussen zijn de onderzoekers al weer bezig hun snelheidsrecord te verbeteren.