Review: Hoe is Windows 10 na een half jaar?
Precies een half jaar geleden kwam Windows 10 uit. Het nieuwe besturingssysteem had toen nog een aantal mankementen en kinderziektes, maar we waren voorzichtig enthousiast. Inmiddels is het besturingssysteem 6 maanden oud, dus is het tijd om de balans op te maken. Hoe doet Windows 10 het inmiddels?
Bijna anderhalf jaar geleden kondigde Microsoft Windows 10 aan als 'het laatste besturingssysteem dat het bedrijf zou maken'. Windows 10 zou 'nooit af zijn', constant worden verbeterd en aangepast... Dat moest ook wel, want Microsoft zit in zwaar weer. De pc- en laptopmarkt stort in, klanten kopen eerder tablets en smartphones met besturingssystemen van concurrenten Google en Apple, en Microsoft moet een andere weg in slaan.
Lees hier ook onze eerste review van Windows 10.
Windows 10 is die andere weg, want de belangrijkste verandering zit onder de motorkap. Dat is de manier waarop apps gebouwd worden: Eén architectuur voor alle apps, ook die op mobiele apparaten. Maar omdat het aandeel Windows Phone nog steeds rond de 1% schommelt, merk je daar in de praktijk niets van. Laten we eens kijken naar de aspecten van Windows waar je wél iets van merkt.
Het uiterlijk
Wat het meest opvalt aan Windows 10 is nog steeds de schizofrene UI die nergens echt consistent is. Op den duur went het wel dat alle menu's een ander uiterlijk hebben, en de meeste opties die je gebruikt zitten in hetzelfde Instellingen-menu, maar het is slordig dat het configuratiescherm nog de oude Windows Vista-look heeft terwijl veel andere instellingen een compleet nieuw uiterlijk hebben gekregen.
Daar komt nog bij dat zelfs de nieuwe menu's op allerlei verschillende manieren zijn vormgegeven. In Windows 10 zijn er maar liefst 6 verschillende menu's te vinden, allemaal met een ander uiterlijk.
Is dat erg? Op zich niet. Alles werkt wel naar behoren, maar het is slordig. Het voelt niet af. Het lijkt alsof Microsoft nog in de ontwerpfase van het besturingssysteem zit, en bij de lancering konden we ons daar nog wel wat bij voorstellen, maar na een half jaar komt zo'n groot bedrijf daar eigenlijk niet meer mee weg.
Slordigheidjes
Qua uiterlijk zijn het niet alleen de menu's die nog werk nodig hebben. Overal in het besturingssysteem zitten kleine irritaties, dingen die allemaal niet onoverkomelijk zijn maar die overal wel het idee geven dat Windows 10 niet klaar is.
Neem bijvoorbeeld de rare tekens in het startmenu die verschijnen wanneer je een programma installeert:
Dit is geen incident: Op sociale media als Reddit en Twitter zijn meer dan genoeg voorbeelden te vinden van gebruikers met hetzelfde probleem. Of dit:
Edge in bèta
Edge is het ultieme voorbeeld van een feature die niet af is
Maar de UI is niet het enige aspect van Windows dat nog werk nodig heeft. Sommige programma's en onderdelen zijn nog niet helemaal af, met als lichtend voorbeeld Edge, de nieuwe browser die één van de paradepaardjes van Windows 10 moest worden.
Edge voelt als het ultieme product dat is uitgebracht voor het eigenlijk af was. De browser is snel, en dat is heel prettig, maar zonder ondersteuning voor extensies is het browsen een vervelende opgave. Bovendien worden veel functies zoals de geschiedenis van een tabblad bekijken pas net doorgevoerd bij gebruikers.
Cortana
Ook aan Cortana heb je nog niets. De slimme assistent is nog steeds niet in het Nederlands te gebruiken. Sterker nog, als je je systeem niet specifiek instelt op de Amerikaanse regio kun je de slimme assistent überhaupt niet gebruiken. Helaas, maar die laten we dus even voor wat het is.
Wil je Cortana alsnog proberen? Lees dan deze workshop!
Cortana is nauw verbonden met de zoekmachine in Windows 10, maar helaas is die... Nou ja, dom...
Waardeloze zoekfunctie
Er zijn genoeg voorbeelden te vinden van de zoekfunctie die niet goed functioneert. Als je bijvoorbeeld zoekt naar 'Word', dan komt niet het Office-programma 'Word 2016' naar boven, maar het voor niemand interessante WordPad.
Andere programma's worden juist helemaal niet gevonden, terwijl ze toch heel erg duidelijk op de C-schijf staan.
Je kunt met de zoekfunctie ook zoeken naar bepaalde instellingen, wat handig kan zijn als je niet precies weet waar in het doolhof van menu's je iets moet vinden, maar qua instellingen vindt Windows 10 ook compleet andere programma's:
De zoekfunctie kan in sommige gevallen iets toevoegen, maar de resultaten zijn zo onvoorspelbaar dat je er niet van op aan kunt. En dat maakt het behoorlijk frustrerend.
Handige virtuele bureaubladen
De virtuele bureaubladen van Windows 10 zijn een beetje verborgen, maar de feature is één van de meest productieve die je gaat tegenkomen in het OS. Je kunt er namelijk makkelijke meerdere bureaubladen mee aanmaken en gebruiken. Dat is handig wanneer je op één bureaublad wil werken, en op een tweede bijvoorbeeld alleen je mail en communicatie wil hebben zodat je daardoor niet wordt afgeleid.
De functie zit nogal verstopt in Windows 10, en is daarom niet erg intuïtief te gebruiken. Je kunt ze vinden in de taakbalk, vlak naast de zoekbalk, maar handiger is het om de commando's (Win + Alt + pijltje) te gebruiken - alleen wordt het nergens direct duidelijk hoe je dat moet doen.
Lees ook onze review over de virtuele bureaubladen.
Verbetering
Toen Windows 10 werd gepresenteerd vonden we het een nadeel dat je op alle bureaubladen hetzelfde te zien kreeg, maar dat is in de definitieve versie opgelost. Na de Threshold 2-update van afgelopen november is een nieuw bureaublad ook helemaal schoon, en heb je verschillende applicaties op verschillende bureaubladen staan - erg handig!
Als je de functie weet te verwerken in je workflow, dan heb je aan de virtuele desktops een erg handige.
De app-ificatie van Windows
Windows 10 heeft geen programma's, maar 'apps'. Het hele besturingssysteem bestaat uit apps, zelfs de standaardprogramma's als een browser.
Windows heeft geen 'programma's' meer, maar apps
In de praktijk maakt dat niet heel erg veel verschil met gewone programma's, al is het installeren en vooral het deïnstalleren van apps wel een heel stuk makkelijker. Zeker als je een programma wilt verwijderen zit je met Windows 10 goed, want je hoeft dan niet meer naar menu's en configuratieschermen toe om deinstallatiewizards te doorlopen. Je klikt in plaats daarvan gewoon met de rechtermuisknop op een programma in het startmenu en klikt op verwijderen.
Hoewel programma's nog steeds als mappen en bestanden in je Verkenner (op de C-schijf) komen te staan, heb je daar veel minder mee te maken. In plaats daarvan geven apps je meer mogelijkheden om ze centraal te beheren, bijvoorbeeld via je instellingen. Daar kun je apps ordenen op grootte, en je kunt zien hoeveel data ze verbruiken.
Lees ook onze review over de Store.
Deïnstalleren
Programma's zijn nog steeds te downloaden van internet, wat in veel gevallen fijner is dan dat je de genegeerde Windows Store in moet duiken. Het is verbazingwekkend hoe slecht Microsoft om gaat met de Store, die tijdens de lancering nog een van de hoogtepunten van het OS moest worden. In 6 maanden is er praktisch niets veranderd aan het vinden en downloaden van apps, en het zoekalgoritme binnen de Store is nog steeds meer dan waardeloos. Zo vind je met de zoekopdracht 'VLC' nog steeds vooral hulpgidsen of nep-apps.
Ook een aantal andere 'apps' op Windows 10 zijn verwarrend. Zo staan er altijd de apps 'Get Office' en 'Get Skype' op je pc, in het startmenu, zelfs wanneer je Office zelf al geïnstalleerd hebt.
Bovendien merk je de 'app-ificatie' van Microsoft op een andere suffe manier terug: Zelfs simpele programma's zoals de Rekenmachine vragen je nu of je de app wil beoordelen in de Store.
Opdringerig
Gebruikers die nog op Windows 7 of 8 zitten klagen steen en been over de agressieve manier waarop Microsoft Windows 10 probeert te pushen naar gebruikers. Maar ook binnen Windows 10 zelf zijn er genoeg manieren waarop het bedrijf erg opdringerig is. Zo wil Microsoft héél graag dat je Edge gebruikt, en wordt het steeds lastiger om VLC je video-applicatie te maken in plaats van de stnadaard Films-app.
Dat zie je terug wanneer je zo'n applicatie installeert. Je krijgt bij het downloaden en installeren van Chrome bijvoorbeeld de vraag of je dit tot de standaardbrowser wil maken, maar als je daar op 'ja' klikt, wordt dat niet automatisch ingesteld. Wat er wel gebeurt? Je wordt naar een menu gebracht waar je het zelf moet instellen. Veel ingewikkelder dan zou moeten.
Overstappen of niet?
Het is inmiddels wel veilig om over te stappen
De grote vraag blijft of je moet overstappen. Die vraag was zeker in juli relevant, maar speelt nu nog steeds.
Laten we eerst dit zeggen: Het is inmiddels wel veilig om over te stappen. Tijdens de eerste weken dat het OS uit was, hadden veel gebruikers nog problemen met de upgrade. Dat zat 'em voornamelijk in de slechte ondersteuning voor drivers, maar na een half jaar hebben zowel de fabrikanten als Microsoft daar het nodige aan verbeterd. Natuurlijk kan er nog steeds iets mis gaan tijdens het upgraden (en moet je dus altijd een backup maken), maar dat zijn eerder uitzonderingen dan regels. De problemen in Windows 10 zijn grotendeels cosmetisch en daarom niet meer dan kleine irritaties.
Ook qua stabiliteit werkt Windows 10 goed genoeg. Er zijn weinig noemenswaardige problemen wanneer je Windows iedere dag gebruikt, je loopt niet tegen grote obstakels aan, en je hebt amper ergens een omweg voor nodig. Of de moderne look, Edge, en de virtuele bureaubladen genoeg reden zijn om over te stappen, is een persoonlijke keus.