Handschrift en pc: digitale hanenpoten
Door de komst van computer en tekstverwerker is de aloude kunst van het schoonschrijven vrijwel verloren gegaan. Toch valt er op de pc genoeg te doen met handschriften. U kunt dat van uzelf of een ander zelfs (laten) omtoveren tot een lettertype.
Door de komst van computer en tekstverwerker is de aloude kunst van het schoonschrijven vrijwel verloren gegaan. Toch valt er op de pc genoeg te doen met handschriften. U kunt dat van uzelf of een ander zelfs (laten) omtoveren tot een lettertype. Lettertypen waarmee ogenschijnlijk handgeschreven tekst kon worden geproduceerd, werden in de jaren 80 en 90 plotseling populair bij bedrijven die 'persoonlijke' mailings rondstuurden. U weet wel; die papieren spam met teksten als "Beste meneer Jansen uit de Gruttostraat 22, wij hebben u speciaal uitgekozen, mijnheer Jansen, als één van de prijswinnaars. Ja, mijnheer Jansen, u leest het goed!" Als briefletter is zo'n lettertype afgezaagd, maar een namaak-handschrift kan nog altijd zijn diensten bewijzen voor een leuke uitnodiging, een (menu)kaart of een ander grafisch ontwerp. Voordeel van zo'n voorgebakken lettertype is in elk geval dat u er geen moeite voor hoeft te doen. En dat het een constante kwaliteit heeft terwijl uw eigen handschrift misschien moeilijk leesbaar of zelfs lelijk is. U hebt geen handschriftlettertypen? Geen nood. Surf naar 1001fonts.com en snuffel maar eens in de rubrieken Script en Handwritten (zie ook Tips&trucs). De moeite waard zijn onder meer de gratis lettertypen James Fajardo, Catholic Schoolgirl BB, Scriptina, Tafelschrift 2.0 en Mumsies. Natuurlijk hoeft niet meteen uw hele handschrift in de pc te worden vastgelegd. Alleen uw handtekening is al een aardig begin. Vroeger werd op kantoren wel gebruik gemaakt van een speciaal stempel maar tegenwoordig doen we dat natuurlijk met behulp van een plaatje dat u in een tekstdocument invoegt. Om uw papieren handtekening te digitaliseren hebt u uiteraard een scanner nodig.
Stap 1
Zet - eventueel met dunne viltstift - uw handtekening een paar keer op een leeg A4'tje en leg dat onder de scanner. Start het programma Paint (onder Bureau-accessoires) en ga naar Bestand, Van Scanner of Camera. Kies voor Zwartwitfoto of Tekst en klik op Scannen.
Stap 2
Misschien moet u de gescande afbeelding roteren (Afbeelding, Spiegelen/Draaien, Draaihoek en vervolgens de gewenste hoek opgeven). Vervolgens zoekt u de best gelukte handtekening en markeert deze met het selectiegereedschap.
Stap 3
Toets Ctrl + C, kies Bestand, Nieuw, klik op Nee, toets Ctrl + V en daar is uw handtekening op maat. Sla deze op als bmp-bestand.
Stap 4
Helaas kunt u de handtekening in Paint niet van een andere kleur voorzien. Vindt u een krabbel die er uitziet alsof hij is geschreven met blauwe inkt netter dan moet u aanvullende software gebruiken. Met Photoshop (Elements), Paint Shop Pro of The Gimp is het simpel: maak een selectie met de Toverstaf van alle zwart en vul de selectie met het Emmertje met donkerblauw. In het vervolg gebruikt u deze handtekening als volgt in uw Word 2003-documenten. Zet de muisaanwijzer onder uw slotregel, kies Invoegen, Afbeelding, Uit Bestand en open uw opgeslagen handtekening. Bij het plaatsen van de afbeelding verschijnt de werkbalk Afbeelding. Kies hier bij Tekstterugloop voor 'Voor Tekst', kies doorzichtige kleur instellen en klik op de witte achtergrond van de handtekening. Nu kan de handtekening (net als in het echt) de getypte tekst deels overlappen en werkt hij zelfs wanneer u gebruik maakt van een achtergrondkleur of -patroon. Afhankelijk van de grootte moet u het afbeeldingsvak desgewenst aanpassen.
Stap 5
Wie geen genoegen neemt met alleen een gescande handtekening maar echt digitaal wil schrijven, zal zijn eigen handschrift moeten omvormen tot een lettertype. Omdat dit een behoorlijke klus is (zie verderop) kunt u dat ook laten doen. Misschien een leuk cadeau-idee voor aanstaande moederdag? Voor het uitbesteden van uw handschriftlettertype bestaan verschillende mogelijkheden. Een populaire site is Fontifier.com. Het maken van een lettertype gaat daar als volgt: klik op de 1 en vervolgens op 'Click here'. Er verschijnt nu een sjabloon dat u moet afdrukken in een nieuw venster. Ga in Internet Explorer naar Bestand, Pagina-instelling, verwijder alles onder Koptekst en Voettekst en zet de marges op 10. In Firefox kiest u Bestand, Pagina-instellingen en zet u in het tabblad Marges alles onder Kop- en voetteksten op Blanco. Print vervolgens het sjabloon.
Stap 6
In het sjabloon moet u nu alle cijfers, letters en leestekens schrijven, bij voorkeur met een fijne viltstift of fineliner. De kleine dwarsstreepjes fungeren daarbij als virtuele regel.
Stap 7
Als u het sjabloon hebt ingevuld, moet u het scannen op een resolutie van 72 dpi (75 of 100 mag ook). Daarna slaat u het bij voorkeur op als png-bestand. Vervolgens klikt u op de website van Fontifier op stap 4 om het sjabloon te uploaden. Vul een naam in voor het lettertype, geef uw op en klik op Bladeren. Geef de locatie van het gescande sjabloon en klik op Fontify.
Stap 8
Na enkele minuten meldt de site dat het lettertype is gemaakt, u kunt het met een klik op Next bekijken. Bevalt het resultaat dan kunt u het voor 9 dollar kopen.
Stap 9
Fontifier levert u een handschrift-lettertype voor een aangenaam lage prijs, zeker met de huidige dollarkoers. Maar u moet er wel rekening mee houden dat u het sjabloon een aantal keer moet printen, invullen en uploaden voor het resultaat ook maar een beetje naar uw zin is.
Nadeel van deze lettertypen is vooral dat ze volledig automatisch worden gemaakt en daardoor alleen uit losse letters bestaan. In werkelijkheid schrijven de meeste mensen letters aan elkaar en dat vereist het handmatig op elkaar afstemmen van losse letters. Iemand die dit voor u doet is Corien Bennink. Ook op haar site moet u een sjabloon downloaden en invullen dat u vervolgens terugmailt of -stuurt samen met een aantal geschreven regels tekst. Hierna duurt het - momenteel - zo'n 8 weken voor uw lettertype klaar is. Voor 35 euro hebt u dan een fraai doorlopend handschrift. Dat is aanzienlijk duurder dan bij Fontifier maar ook een stuk realistischer. Hoe realistisch ziet u op de site, waar u ook meerdere gratis handschriften kunt downloaden.
Stap 10
Wie zelf een handschrift wil omtoveren tot lettertype zal merken dat daarbij heel wat hobbels te overwinnen zijn; typografie (zie kader) is een gecompliceerd vak. Om te beginnen is daar de software-keuze. Weliswaar bestaat er wat freeware voor het maken van lettertypen maar deze is ofwel beperkt in zijn mogelijkheden ofwel complex in installatie en gebruik en dus niet aantrekkelijk. Een eenvoudig te gebruiken commercieel programma is het al behoorlijk oude Eigen Handschrift Lettertype (€ 6,99, Bol.com) maar daarmee hebben we in het verleden geen goede ervaringen opgedaan. Het is qua aanpak en resultaat te vergelijken met webdienst Fontifier.
Een populair programma op dit moment (en de favoriet van Corien Bennink) is FontCreator. De geavanceerde Professional-versie met de nodige handige Wizards kost u echter 149 dollar, terwijl de basisversie nog altijd 79 dollar doet. Een goedkoper alternatief is Scanahand van dezelfde makers ($ 29,-) maar dat is weer dusdanig geautomatiseerd dat u te weinig controle over het eindresultaat hebt. Uiteindelijk gaan we daarom toch voor FontCreator waarvan een probeerversie beschikbaar is.
Om een eigen lettertype te maken benut u bijvoorbeeld een sjabloon als dat van Fontifier. Voor een betere kwaliteit moet u uw krabbel echter wel op een hoge resolutie scannen (300 of 600 dpi). Vervolgens moet u in een fotobewerker de onvolkomenheden te lijf gaan die optreden bij het schrijven en scannen. Programma's als Photoshop Elements, Paint Shop Pro of het gratis The Gimp zijn hiervoor geschikt, Paint van Windows is dat niet. Bij het wegwerken van onvolkomenheden moet u denken aan het egaal kleuren van letters, het invullen van ontbrekende stukjes en het zuiver en egaal wit maken van de achtergrond. Vervolgens moet u elke letter, elk cijfer en leesteken als apart plaatje opslaan.
Stap 11
Wanneer u in FontCreator een nieuw lettertype maakt, importeert u de verschillende plaatjes van de gescande letters. Bij het importeren zet FontCreator de bitmap-plaatjes om in vector-afbeeldingen waarvan de vorm bepaald wordt door een aantal controlepunten.
Stap 12
Vervolgens moet u alle geïmporteerde cijfers en letters in FontCreator te lijf. De geconverteerde vector-afbeelding is uiteraard niet meteen van de juiste maat. U moet de vector-afbeelding per letter dus op maat maken en vervolgens moet u kijken of u het aantal punten waaruit hij is opgebouwd kunt verminderen. Minder punten levert namelijk een strakker resultaat, wat zeker van belang is bij het gebruik van grote letters.
Stap 13
Als u op deze wijze alle elementen van het lettertype hebt ingevoerd moet u gaan kijken naar de juiste breedte. Bij de meeste lettertypen neemt namelijk niet elke letter evenveel ruimte in. Ook moet u kijken naar het verschijnsel 'kerning' of 'overhang'. Sommige letters kunnen dichter bij elkaar staan dan andere en daardoor elkaars ruimte een beetje overlappen (zoals A en V). De Professionele editie van FontCreator heeft daarvoor een wizard, anders moet u het met de hand uitpluizen.
Tot slot moet u de letters nog dusdanig verschuiven en aanpassen dat ze bij aaneengesloten schrift netjes op elkaar aansluiten. Dat doet u door een computervoorbeeld te vergelijken met echte handgeschreven tekst. In deze fase past u elke letter net zo lang aan tot het eindresultaat optimaal is. U kunt zich voorstellen dat dit alles - met toch al gauw honderd karakters in een lettertype - een zeer tijdrovende klus is waar alleen de échte doet-het-zelvert zich aan waagt.