Stereogram Maker: 3D or not 3D?
Het zien van driedimensionale beelden in platte tweedimensionale plaatjes is een vorm van optische illusie. Met wat handige gratis software op uw pc kunt u zelf met dit principe spelen. U ziet diepte omdat het beeld dat uw linkeroog opvangt een beetje verschilt van wat uw rechteroog ziet (ze staan immers niet op precies dezelfde plek!).
Het zien van driedimensionale beelden in platte tweedimensionale plaatjes is een vorm van optische illusie. Met wat handige gratis software op uw pc kunt u zelf met dit principe spelen. U ziet diepte omdat het beeld dat uw linkeroog opvangt een beetje verschilt van wat uw rechteroog ziet (ze staan immers niet op precies dezelfde plek!). Uw hersenen voegen de informatie van beide ogen samen en interpreteren de verschillen als diepte. Hierdoor weet u of iets dichtbij is of ver weg. Charles Wheatstone gebruikte dit principe al in de negentiende eeuw door mensen tegelijk te laten kijken naar twee plaatjes die een klein beetje verschillend waren. Door te zorgen dat elk oog slechts één van de twee plaatjes zag, veranderden de plaatjes in een driedimensionale wereld. De stereoscoop die uit deze experimenten ontstond was jarenlang zeer populair en op internet zijn dan ook heel veel stereofoto’s te vinden uit die tijd. Meer dan honderd jaar na Wheatstone ontdekte Christopher Tyler dat het effect ook kan optreden met slechts één plaatje met daarop ogenschijnlijk willekeurig geplaatste puntjes. Deze zogeheten Random Dot Stereograms (RDS) vormden in de jaren negentig een enorme rage. Tegenwoordig kunt u ze met gratis software eenvoudig zelf maken. Gekker nog, u kunt er zelfs 3Dfilmpjes van maken.
Stap 1
Surf naar Swiftgear.com en download daar Stereogram Maker 2.1 (stmaker.zip, 439 kB). Sla het bestand op in een map naar keuze. Ga naar de pagina Examples en download daar spcship_dxf.zip (289 kB). Sla deze op in dezelfde map. Open Deze Computer en ga naar de map waar u de bestanden hebt opgeslagen. Pak beide zip-bestanden uit in deze map met een unzipprogramma. (Mocht u dit niet hebben dan vindt u in 7-zip een gratis unzipper).
Stap 2
Start Stereogram Maker door te dubbelklikken op stmaker.exe. Klik nu op het pictogram Change Settings. Op het eerste tabblad ziet u dat het programma aanneemt dat de afstand tussen uw pupillen 67 mm is en dat u het stereogram vanaf een afstand van 500 mm gaat bekijken (afbeelding 1). De werkelijke afstand tussen uw pupillen zal afwijken van deze waarde, maar dat is geen probleem. Dat betekent namelijk alleen dat u uw ogen om het effect te zien niet op precies 500 mm van het scherm moet houden.
Stap 3
Ga naar het tabblad Media en klik daar op ‘Optimized for screen'. Ga tot slot naar het tabblad Min Depth. Hier kunt u instellen op welke afstand het 3D-object moet verschijnen. Standaard is dit gelijk aan de kijkafstand tot het stereogram. Dat wil zeggen dat het voorste punt van het object precies samenvalt met uw beeldscherm. U kunt hier een kleine verandering in aanbrengen, mocht straks blijken dat het 3D-effect bij u niet goed werkt. Sluit de instellingen door op OK te klikken.
Stap 4
Klik op het bestandspictogram en open ‘ncc 17-01d.dxf' (dit hebt u uitgepakt bij Stap 1). Kies in het dialoogvenster voor As Auto-CAD DXF en klik op OK (afbeelding 2). Stereogram Maker werkt op basis van 3Dmodellen in Autocad-formaat, waarvan u er op internet duizenden gratis vindt.
Stap 5
U ziet nu een model van de Enterprise uit Star Trek. Wanneer u de aanwijzer naar de linkerbovenhoek van het scherm beweegt verschijnen daar pictogrammen waarmee u het model kunt manipuleren. Kies voor Rotate en draai het model tot u een afbeelding hebt die lijkt op afbeelding 3.
Stap 6
Klik nu op Create Random Coding Pattern en kies voor Color (afbeelding 4).
Stap 7
Klik op Create Stereogram en kies Create stereogram from 3d-data. Daar verschijnt uw eerste stereogram (afbeelding 5). Wanneer u een ervaren stereogramkijker bent, dan weet u wat u te doen staat en kunt u de Enterprise in de ruimte zien hangen. Weet u niet hoe u naar een stereogram moet kijken (veel mensen vinden het lastig!) dan helpt het volgende; zoek naar patronen die zich horizontaal herhalen. Staar geconcentreerd naar een plek midden tussen twee van zulke herhalingen en focus vervolgens op een plek achter uw beeldscherm. Het zal lijken of de twee patronen zich samenvoegen en als dat gebeurt ziet u het 3D-beeld (afbeelding 6).
Stap 8
Rechtsklik op het stereogram en kies in het menu Save. Kies als bestandstype Windows Bitmap en sla het plaatje op als Enterprise001.bmp.
Stap 9
Klik nu op het pictogram View 3d Data om terug te keren naar het 3D-model (afbeelding 7).
Stap 10
Beweeg de aanwijzer naar de linkerbovenhoek van het venster en kies weer het pictogram Rotate. Draai nu het model een paar graden naar links door met ingedrukte linkermuisknop een klein stukje horizontaal naar links te bewegen.
Stap 11
Herhaal Stap 7 en Stap 8 maar sla uw werk nu op als Enterprise002.bmp. Herhaal op deze wijze de Stappen 7 tot en met 10 waarbij u het bestand dat u opslaat steeds een hoger nummer geeft. Maak op deze manier vijftien plaatjes.
Stap 12
Om van de losse plaatjes een animatie te maken hebt u een ander programma nodig. Surf naar deze pagina en download het programma Unfreez (unfreez.zip, 20 kB). Pak het zipbestand uit.
Stap 13
Unfreez maakt gif-animaties en leest ook alleen afbeeldingen in gif-formaat. Dat betekent dat u de opgeslagen bmp-bestanden moet converteren. U kunt daarvoor een gratis programma als IrfanView gebruiken maar het kan ook met het Windows-onderdeel Paint. U moet dan elk plaatje openen in Paint en het vervolgens opslaan als gif-bestand. Enterprise001. bmp wordt bijvoorbeeld Enterprise001.gif (afbeelding 8).
Stap 14
Ga naar de map waar u Unfreez hebt uitgepakt en dubbelklik op Unfreez.exe. Ga nu naar de map waar de gif-bestanden staan. Zorg dat zowel het Unfreezvenster als het Verkenner-venster zichtbaar zijn. Klik op het bovenste plaatje (Enterprise001.gif) en Shift + klik op het onderste (Enterprise015. gif) en sleep de gehele selectie naar Unfreez (afbeelding 9). Klik op Make Animated GIF en sla het bestand op als Enterprise animatie.gif in een map naar keuze.
Stap 15
De zojuist gemaakte animatie kunt u onder andere afspelen in Internet Explorer. Daarvoor rechtsklikt u op het animatiebestand en kiest Openen Met/Internet Explorer. Als deze niet in het lijstje staat dan gebruikt u Openen Met, Programma Kiezen en selecteert u daar Internet Explorer.
Stap 16
Wilt u uw stereogram afdrukken, dan gaat u als volgt te werk. Klik in Stereogram Maker op Change Settings (zie ook Stap 2). Ga naar het tabblad Media, klik op Optimized for Printer en klik op OK. Open ncc-1701d.dxf zoals in Stap 4. Klik op Create Random Coding Pattern en kies nu voor Create random grayscale pattern. Klik vervolgens op Create Stereogram from 3d-data. Het maken van een stereogram van een zwart/wit-patroon duurt wat langer. Als het stereogram klaar is, rechtsklikt u er op en kiest u voor Print.