Veilig software testen met Sandboxie
Installeert u vaak programma's om ze even te proberen? Met het gratis programma Sandboxie kunt u programma's testen, zonder dat ze uw Windowsinstallatie om zeep helpen. En u kunt er ook nog veiliger mee surfen.
Installeert u vaak programma's om ze even te proberen? Met het gratis programma Sandboxie kunt u programma's testen, zonder dat ze uw Windowsinstallatie om zeep helpen. En u kunt er ook nog veiliger mee surfen.
Stap 1
Om te beginnen moet u het programma Sandboxie downloaden. Ga naar de website http://www.sandboxie.com/ en klik op de koppeling Download. Op de bijbehorende pagina klikt u op de koppeling Sandboxie Installer 3.xx. Bewaar het bestand op een locatie waar u het gemakkelijk kunt terugvinden, bijvoorbeeld op het Bureaublad.
Stap 2
Dubbelklik op het gedownloade bestand om de installatie te starten. Klik op Toestaan als Gebruikersaccountbeheer verschijnt. Kies in het startvenster van de installatie de taal Dutch en klik daarna op OK. De installatie is verder een kwestie van de aanwijzingen in het venster opvolgen. U hoeft niet meer te doen dan even klikken op de knoppen Akkoord, Installeren enzovoort. Na afloop verschijnt het venster Welcome to Sandboxie. U kunt hier op Close klikken, de andere knop voert naar een Engelstalige introductie op het web.
Stap 3
Het venster Sandboxie Control verschijnt automatisch. U verbergt het door rechtsboven op de sluitknop (het kruisje) te klikken. Markeer in het berichtvenster dat dan verschijnt het selectievakje en klik op OK. Sandboxie blijft actief op de achtergrond. U ziet dit aan het meldingspictogram van Sandboxie, in de vorm van een geel vlakje (een zandbak) naast de klok in taakbalk. Klik op het pijltje naar links als het pictogram niet zichtbaar is. Het venster Sandboxie Control verschijnt weer als u dubbelklikt op het pictogram of als u een programma start met Sandboxie.
Stap 4
Bij het downloaden van software kunt u om te beginnen veilig naar de downloadpagina surfen met behulp van Sandboxie. Klik met rechts op het meldingspictogram van Sandboxie en klik daarna in het snelmenu op DefaultBox. Kies Start Web Browser om uw standaardbrowser met Sandboxie te starten. Aan de rode puntjes in het meldingspictogram ziet u dat er nu iets in de zandbak zit. U kunt gewoon met uw browser surfen en bestanden downloaden zoals u gewend bent. Maar de hekjes in de titelbalk van de browser en/of in de knop op de taakbalk geven aan dat het programma draait binnen Sandboxie. Daardoor hebben alle acties die het uitvoert, zoals scripts draaien of malware installeren, alleen invloed op de afgeschermde omgeving in Sandboxie (de zogeheten sandbox). Buiten de sandbox bestaan deze aanpassingen niet. Zodra u de inhoud van de sandbox verwijdert, is het dan ook alsof ze er nooit geweest zijn.
Stap 5
Als u vanuit uw browser in de sandbox een bestand bewaart op uw Bureaublad of ergens in uw persoonlijke map, dan verschijnt automatisch het venster Immediate Recovery. Dit venster biedt u de mogelijkheid om iets vanuit de sandbox naar uw computer te verplaatsen. Als een bestand wordt gedownload of gewijzigd, bestaat dat nieuwe bestand namelijk alleen binnen de sandbox. Klik op Recover om het bestand meteen te herstellen of op Close om het venster te sluiten. Als u Internet Explorer gebruikt, verschijnt dit venster ook bij het opslaan van favorieten. U kunt gerust op Close klikken, want bij het leegmaken van de sandbox krijgt u opnieuw de mogelijkheid om favorieten of bestanden in de genoemde standaardlocatie te herstellen.
Stap 6
Hebt u buiten de standaardlocaties een bestand bewaard dat u uit de sandbox wilt halen? Open dan in het venster Sandboxie Control het menu Beeld en kies Bestanden en Mappen. U ziet dan alle items die in de sandbox zijn gemaakt of gewijzigd. Deze items bestaan alleen binnen de sandbox. Ze verdwijnen zodra u de inhoud van de sandbox verwijdert. Klik op het plusteken voor Sandbox DefaultBox, vervolgens op het plusteken voor Alle bestanden en mappen en blader zo naar het bestand dat u uit de sandbox wilt halen (zie afbeelding). Klik tot slot met de rechtermuisknop op het bestand en kies de opdracht voor herstellen van het bestand. U kunt herstellen naar dezelfde map of een willekeurige map buiten de sandbox.
Stap 7
Als u klaar bent, verwijdert u de inhoud van de sandbox. Open in Sandboxie Control het menu Sandbox of klik met rechts op het meldingspictogram. Kies vervolgens DefaultBox, Verwijder inhoud. U krijgt dan in het venster Delete Sandbox - DefaultBox de kans om bestanden uit de standaardlocaties (zie stap 5) te herstellen. Als dat nog nodig is, selecteert u het gewenste bestand en gebruikt u een van de knoppen linksboven. Onder in het venster ziet u het totale aantal items dat binnen de sandbox is gemaakt of gewijzigd. Klik op Delete Sandbox om de volledige inhoud van de sandbox te verwijderen. Alle in de sandbox actieve programma's, scripts, virussen enzovoort worden dan ook beëindigd. U hebt de software die u wilt testen kunnen downloaden, zonder dat er verder iets op uw pc is gewijzigd. Uw browserinstellingen, uw surfgeschiedenis, uw Windows-installatie en alle andere software zijn nog in dezelfde staat als voordat u ging surfen via Sandboxie (stap 4).
Stap 8
Om een gedownload programma veilig te testen, installeert u dit ook weer in de sandbox. Open eerst het venster Sandboxie Control en activeer in het menu Bestand de optie Run as UAC Administrator. Als deze optie beschikbaar is, moet hij meestal geactiveerd zijn voor een geslaagde installatie. Kies vervolgens Sandbox, DefaultBox, Start Sandboxed, Start elk programma. Klik op Toestaan als Gebruikersaccountbeheer verschijnt, zodat Sandboxie kan zorgen voor de installatie binnen de sandbox. Via de knop Verkennen selecteert u het installatiebestand (dat zich buiten de sandbox bevindt). Klik vervolgens op Openen en doorloop het installatieprogramma alsof u de software echt op uw computer installeert. Als tijdens de installatie een venster verschijnt voor snelherstel (zie stap 4) markeert u daarin het selectievakje en sluit u het venster met de knop Close.
Stap 9
Om een in de sandbox geïnstalleerd programma te starten, gebruikt u de volgende methode. Klik met de rechtermuisknop op het meldingspictogram, en kies DefaultBox, Start van Menu Start. Klik op Toestaan als Gebruikersaccountbeheer verschijnt. In het menu (van de sandbox) dat opent, kiest u Bureaublad of Programs en vervolgens de snelkoppeling voor het geïnstalleerde programma. U kunt in de sandbox testen of er geen rare dingen gebeuren en of het programma goed werkt. Bovendien kunt u de inhoud van de sandbox bekijken (zie stap 6), om na te gaan welke bestanden het programma allemaal probeert te maken of te wijzigen. Als u klaar bent met testen, verwijdert u de inhoud van de sandbox. Het geïnstalleerde programma is dan helemaal verdwenen, samen met alle sporen die het in de sandbox heeft gemaakt.
Stap 10
U kunt niet alleen (installatie) programma's in Sandboxie uitvoeren om uw computer te beschermen. Dit werkt ook bij het openen van documenten of andere bestanden. Als u bijvoorbeeld een Word-document via Sandboxie opent, zal automatisch binnen de sandbox Word worden gestart. Als het document is geïnfecteerd, kan het alleen in de sandbox iets aanrichten. Een antivirusprogramma kan wel in de sandbox kijken en waarschuwen als het iets verdachts ziet. Maar er kunnen geen bestanden uit de sandbox komen als u ze er niet zelf uit haalt. U opent een document of ander bestand als volgt binnen de sandbox: klik erop met de rechtermuisknop en kies Run Sandboxed in het snelmenu. In het submenu Kopiëren naar vindt u ook een item voor Sandboxie.
Stap 11
Als u algemene instellingen voor Sandboxie wilt aanpassen, opent u het venster Sandbox Control. Klik op het menu Configuratie en kies Windows Shell Integratie. Maak het vakje When Windows starts leeg als u Sandboxie Control niet automatisch met Windows wilt laten openen. Deze optie en de optie eronder hebben alleen invloed op het verschijnen van het programmavenster. Sandboxie zal altijd op de achtergrond starten met Windows. Maar als u niets uitvoert in de sandbox, neemt het programma zo goed als geen systeembronnen in beslag. U kunt verder onder Shortcut Icons de snelkoppeling van Sandboxie op het Bureaublad en in de werkbalk Snel starten verwijderen of terugzetten. Met die snelkoppeling start u meteen uw browser binnen Sandboxie. Met de opties onder Run Sandboxed Actions laat u de opdrachten in het snelmenu (zie vorige stap) weergeven of verbergen.
Extra: programma zat?
Bent u het programma zat dat u hebt getest? Geen probleem. Klik op Delete Sandbox en alles is weg. Dat voelt heel veilig.
Extra: dieper graven
Niet alle software kan in een sandbox worden geïnstalleerd. Bij systeemsoftware die zich diep in Windows probeert te nestelen, stuurprogramma's installeert of andere ingrijpende wijzigingen aanbrengt, zal de installatie niet lukken. Maar bij een gratis schermbeveiliging of bij allerlei andere programma's waarvan u de herkomst niet zo vertrouwt, is installeren in Sandboxie een veilige manier om de software te testen. En veiliger kunnen surfen (zie stap 4) is eigenlijk al genoeg reden om Sandboxie te installeren.
Extra: meer pret met extra zandbakken
U kunt een aparte sandbox maken om een programma langduriger of afzonderlijk te testen. Open het menu Sandbox en kies Maak nieuwe sandbox. Geef vervolgens een naam op voor de sandbox, bijvoorbeeld de naam van het te testen programma. Om de nieuwe sandbox te gebruiken, kiest u bij alle stappen steeds de naam van de nieuwe sandbox in plaats van DefaultBox. Zolang u de inhoud van de extra sandbox niet verwijdert, kunt u een daarin geïnstalleerd programma blijven gebruiken. U kunt in de tussentijd gewoon uw computer uitzetten en buiten de sandbox gebruiken zoals u gewend bent. Bij de gratis versie van Sandboxie mag elk programma echter maar in één sandbox draaien.
Extra: Alleen kleintjes in de zandbak
Als een programma dat in de sandbox draait een bestand buiten de sandbox probeert te wijzigen, wordt dat bestand eerst gekopieerd naar de sandbox. De oorspronkelijke versie blijft onaangetast. Om vertraging te vermijden bij grote bestanden, hanteert Sandboxie hierbij een limiet voor de bestandsgrootte van 48 MB. Hebt u bijvoorbeeld een multimediaprogramma in de sandbox geïnstalleerd om het te testen, dan is 48 MB misschien te weinig. U kunt de limiet wijzigen via de menukeuze Sandbox, DefaultBox, Sandbox Instellingen. Klik in het bijbehorende venster links op de categorie File Migration en typ in het invoervak de gewenste limiet in kilobytes.
Extra: e-mail kwijt in het zand?
Uw e-mailprogramma kunt u beter niet starten in Sandboxie. Als u er e-mailberichten mee ophaalt, worden die normaliter verwijderd van de mailserver. Maar berichten die in de sandbox binnenkomen, verdwijnen voorgoed wanneer u die leegmaakt! Via de menukeuze Sandbox, DefaultBox, Sandbox Instellingen kunt u hier iets aan doen. U kunt onder Applications, Email Reader instellen dat uw e-mailprogramma toegang krijgt tot de e-mailbestanden buiten de sandbox. Dit werkt echter alleen als die bestanden zich in de standaardlocatie bevinden en kan andere problemen opleveren. U kunt natuurlijk wel webmail raadplegen met een browser die in de sandbox draait.
Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 10, jaargang 2009.