Workshop Secunia PSI
Uw pc staat vol software die in principe misbruikt kan worden. Secunia Personal Software Inspector houdt een vinger aan de pols.
De meesten van u zullen beveiligingssoftware gebruiken die dagelijks (meermaals) wordt bijgewerkt. U hebt vast ook bijna allemaal Windows Update standaard aan staan. Daar houdt het voor veel mensen echter op. Al die andere updates waar je vaak op de meest onmogelijke momenten mee wordt lastiggevallen (denk aan Flash, Adobe Reader en dergelijke) willen velen nog wel eens wegklikken; nu even niet! En dan hebben we het nog over zaken die automatisch kunnen worden bijgewerkt. Voor onderdelen waarvoor dit niet geldt moet u actief gaan bijhouden of er misschien zwaktes over bekend zijn. Ga d’r maar aan staan… Gelukkig is er de Personal Software Inspector (PSI) van Secunia die gratis uw systeem aan een strenge inspectie onderwerpt en dit soort software bijwerkt.
PSI kunt u naast uw reguliere beveiligingssoftware gebruiken. Let echter wel op: het programma zal proberen om de op uw systeem aangetroffen programma’s automatisch te updaten. Dit kan altijd risico’s met zich meebrengen! Wie PSI te riskant vindt: zie kader.
Downloaden en installeren
We vinden Secunia PSI op secunia.com/vulnerability_scanning/personal/. Wanneer we dit schrijven is versie 3 nog slechts als bèta beschikbaar maar de kans is groot dat dat de actuele versie is wanneer u dit leest. Als dat zo is klikt u op Download. Als versie 3 nog steeds bèta is klikt u op Try PSI 3.0. We klikken nogmaals op Download… en slaan op in een map naar keuze. We openen deze map en starten het installatiebestand (in ons geval PSI3BetaSetup.exe, 2759 kB). We geven zo nodig UAC-toestemming, klikken op Next, zetten een vinkje bij ‘I Accept…’, klikken nog twee maal op Next en tot slot op Finish. We klikken op Ja om het programma te starten. Dan verschijnt het startscherm voor het eerste gebruik (Afb.1).
De eerste scan
Secunia PSI geeft aan dat de computer nog nooit gescand is en wil dat daarom heel graag gaan doen. Zo graag zelfs dat als u niet zelf op Scan Now klikt het programma er na enige tijd spontaan mee begint. Na enige tijd verschijnt een overzicht met geïnstalleerde software. Deze is verdeeld in twee categorieën: wel up-to-date en niet up-to-date (Afb.2). Op de programma’s die wel up-to-date zijn komen we verderop terug.
Soorten updates
Secunia PSI probeert de programma’s waarvan niet de meest recente versie is gevonden automatisch bij te werken. Deze procedure kan verschillende uitkomsten hebben. Als de automatische update lukt verhuist een programma naar de categorie ‘up-to-date programs’. Als het niet lukt zijn er drie mogelijkheden: PSI gaat door met proberen (Preparing…), PSI wil dat u een update handmatig start (Click to update) of PSI wil dat u een taal selecteert voor een update (Select language).
Ongewenste updates
Soms hebt u willens en wetens meerdere versies van een programma op uw harde schijf staan en soms zijn het slechts restanten van oude versies die niet netjes zijn verwijderd bij een deïnstallatie. PSI weet natuurlijk niet waarvan sprake is. Bij een dual-bootsysteem is het zelfs zo dat PSI ook kijkt naar producten die onder het tweede besturingssysteem zijn geïnstalleerd (zie ook stap 7). Tot slot zou het kunnen dat u illegale software gebruikt en die wilt u natuurlijk ook niet updaten omdat het dan misschien uitgeschakeld wordt.
In ons overzicht van Afb. 2 staat bijvoorbeeld Mozilla Firefox 4.0 terwijl we toch echt met versie 12.0 werken! Die update hoeft dus niet. We rechtsklikken er op en kiezen Ignore Updates. Wanneer we niet zeker zijn waarom het gaat kunnen we ook rechtsklikken en kiezen voor Show Details. Wanneer wij dat doen voor Silverlight 4.0 dan zien we dat het gaat om de Silverlight van onze Windows Vista-schijf en die kunnen we uiteraard niet vanuit Windows 7 updaten. Ignore is hier dus ook de aangewezen keuze. Op deze manier bekijken we alle voorgestelde programma´s uit de categorie ´Programs that need updating´.
Handmatig updaten
Wanneer we het kaf van het koren hebben gescheiden blijven er nog programma´s over die wel voor een eventuele update in aanmerking komen. Ook dan moeten we echter voorzichtig zijn. Als voorbeeld nemen we de update voor Apache die PSI ons toont. Apache is een webserver die we als zodanig niet gebruiken op ons systeem. Een blik op de eigenschappen (Show Details) van dit onderdeel leert echter dat het deel uitmaakt van onze backup-software GFI Backup. Helaas hebben we – behalve proberen - geen enkele manier om er achter te komen of een dergelijke update problemen oplevert voor het programma waar het onderdeel bij hoort. Bij twijfel niet doen en naar de Ignore-categorie verplaatsen.
De melding Click To Update die bij sommige onderdelen wordt getoond heeft als reden dat een automatische update niet is gelukt, iets wat niet zo gek is in de hierboven beschreven situatie. Zelfs dan staat PSI echter niet machteloos. Klikken we op Click to Update dan wordt namelijk de website geopend van het bij te werken programma en kunnen we daar handmatig de nodige bestanden downloaden.
Samenvatting
Wanneer de eerste scanronde er op zit kunnen we kijken wat er zoal gebeurd is. Daarvoor klikken we op History. We zien dan de geslaagde updates (groen), de mislukte updates (rood) en de handmatige updates waarvoor we een website hebben bezocht (wit). Met een klik op Close sluiten we dit venster.
Up-to-date lijst
Na de eerste ronde krijgt uw systeem een score die aangeeft hoe up-to-date alles is. Zelfs al is deze 100% dan nog is er geen aanleiding om tevreden achterover te leunen. Ook de up-to-date lijst moeten we namelijk doorlopen op zoek naar programma’s of onderdelen die we willen uitsluiten van de automatische update-procedure. Als we dit doen dan zien we overigens ook dat programma’s op het tweede besturingssysteem in een dual-bootsysteem niet zijn bijgewerkt zelfs als ze wel worden genoemd als up-to-date en dat is maar goed ook. Als voorbeeld zien we dat QuickTime met twee verschillende versienummers op ons systeem staat (Afb.3).
Configuratie
PSI kent maar zeer weinig configuratiemogelijkheden. U vindt ze bij Settings. Daar kunt u desgewenst het vinkje weghalen bij Start On Boot om PSI niet automatisch te laten starten met Windows. Ook kunt u het vinkje weghalen bij Install Updates Automatically. Hebt u een pc met veel uitzonderlijke programma’s en/of een dual-bootsysteem dan is dit geen slecht idee. U kunt dan nog voorkomen dat ongewenste installaties plaatsvinden. Tot slot kunt u hier aangeven dat u individuele schijven wilt scannen. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn wanneer u een usb-stick of externe schijf met allerlei portable programma’s gebruikt.
Regelmatig een scan uitvoeren met Secunia PSI kan onveilige situaties voorkomen en veel tijdwinst opleveren ten opzichte van handmatig updaten.
Online Scan
Behalve PSI biedt Secunia ook een online scan die de eventueel gevonden updates niet automatisch installeert. U vindt deze scanner op secunia.com/vulnerability_scanning/online/. Klik hier op Start Scanner en vervolgens op Start. Een Java-toepassing zal vervolgens een snelle scan uitvoeren op de aanwezigheid van de beveiligingsupdates van Windows en op de status van een aantal veelgebruikte toepassingen (Afb.4). Voor een uitgebreide scan zet u een vinkje bij ‘Enable thorough system inspection’.
