Zet uw cd's om naar FLAC

Mp3 is natuurlijk een schitterende uitvinding, maar bij het converteren van cd-tracks naar mp3-bestanden gaat onherroepelijk kwaliteit verloren. Zoniet bij Free Lossless Audio Codec ofwel FLAC. Dat perst bestanden samen zonder dat er ook maar een nootje verloren gaat... Dat het mogelijk is om tientallen of meer cd's op een doodsimpel mp3-spelertje voor onderweg te proppen heeft alles te maken met de karakteristieken van het mp3-bestandsformaat. Eigenlijk worden we met z'n allen een beetje voor de gek gehouden, of beter: ons gehoor. Een mp3-encoder analyseert de muziek en laat vervolgens onderdelen weg die het menselijk oor ook niet of nauwelijks meer waarneemt. Vergelijk het met een vallende knikker op een tegelvloer. Die is duidelijk hoorbaar als het heerlijk stil is. Maar zodra er een straaljager met opengetrokken nabrander op 100 meter afstand voorbij scheert, hoort u die knikker niet meer. Dus waarom zou je het geluid van de knikker dan nog bewaren? Weglaten levert weer wat besparing op. Dit is natuurlijk wel een heel extreem en simplistisch voorbeeld, in de praktijk horen puristen wel degelijk dat er 'geknoeid' is aan mp3-geluid. Wilt u uw kostbare cd-collectie wél vanaf de pc beheren en beluisteren, maar niet dat er kwaliteit verloren gaat, dan is er eigenlijk maar één oplossing: rippen naar ongecomprimeerd en dus verliesvrij .wav-formaat. Gezien de huidige grootte en prettige prijzen van een externe usb harde schijf is dat niet eens onmogelijk als u over niet ál te veel cd's beschikt. Dankzij FLAC kunnen ook de grootbezitters onder de audiofielen genieten van een prima geluidskwaliteit (lees: verliesvrij dus exact gelijk aan het origineel) en toch de voordelen van compressie hebben. Wat betekent: veel meer audiobestanden op een harde schijf of desnoods dvd-recordable. FLAC comprimeert een cd (of beter gezegd de los geripte tracks) circa 50 à 60 procent van de originele grootte zonder enige vorm van kwaliteitsverlies.

Stap 1

[afbeelding0]Ommet FLAC aan de slag te gaan moet u wel over enig geduld beschikken en bereid zijn nieuwe software te (leren) gebruiken. Om FLAC-bestanden af te kunnen spelen kunt u het best gebruik maken van de gratis speler Winamp, te downloaden vanaf deze website. Winamp is natuurlijk vooral bekend als mp3-speler, maar dankzij plug-ins kan eigenlijk zo'n beetje élk bestaand audio (én video!)formaat afgespeeld worden. Het installeren en gebruiken van Winamp is al vaker aan bod geweest in Computer Idee en laten we dus even voor wat het is. De software wijst zichzelf, zorg alleen dat u de gratis versie download. Installeer deze en ga dan naar deze webpagina, alwaar u op de link FLAC for Windows with installer klikt. Bewaar het installatiebestand op uw Bureaublad.

Stap 2

[afbeelding0]Dubbelklik op het net binnengehaalde bestand en doorloop de installatiewizard. Kwestie van een paar keer op Next klikken en tot slot op Install. Merk op dat er in het installatiepakket een plugin voorWinamp aanwezig is, deze wordt automatisch meegenomen alsWinamp op uw pc aanwezig is. Daarom is het dus zaak om éérstWinamp en dan pas de FLAC-software te installeren.

Stap 3

[afbeelding0]Feitelijk beschikt u nu over alle onderdelen om een wav-bestand om te zetten naar het FLAC-formaat. Probleem is natuurlijk hoe u een gemiddelde cd omzet naar losse wav-bestanden. Daarvoor hebt u een speciaal programma nodig dat cd's kan'rippen', ofwel het exact één op één kopiëren van de afzonderlijke audiotracks op een cd. Veel rippers bieden de mogelijkheid deze tracks direct naar mp3-formaat om te zetten, maar dat is precies wat we deze keer niet willen. Bovendien willen we de oorspronkelijke cd's zo nauwkeurig mogelijk overzetten, zonder fouten. Daarom wijken we ditmaal uit naar het gratis programma Exact Audio Copy. Zeker niet het eenvoudigste pakket, maar het levert wel een uitstekend eindresultaat en daar gaat het om. Ga naar Exactaudiocopy.de en klik in het menu links op Download. Scroll dan een eindje naar beneden en klik op een van de twee downloadlinks. In een nieuw geopende pagina klikt u dan op de downloadlink zelf; bewaar het installatiebestand weer even op uw Bureaublad.

Stap 4

[afbeelding0]Exact Audio Copy - kortweg EAC geheten - kan Nederlandstalig gemaakt worden. Klik daarvoor op de oorspronkelijke downloadpagina op de link here (zie afbeelding). Klik dan op de link Download achter Dutch en bewaar dit bestand eveneens (voorlopig) op uw bureaublad.

Stap 5

[afbeelding0]Start de installatie van EAC door het bestand dat u in stap 3 hebt gedownload, te dubbelklikken. Klik zoveel als nodig op Next (volgende) tot u bij de laatste stap bent aanbeland. Schakel daar de optie Run Exact Audio Copy (gevolgd door het versienummer) uit. We willen de software namelijk eerst (grotendeels) Nederlandstalig maken alvorens ermee aan de slag te gaan. Dubbelklik nu op het in stap 4 gedownloade zip-bestand. In ons geval opent dan Winzip, wellicht is er op uw pc een andere unzipper aanwezig. Unzip het bestand Dutch.txt naar de map C:\Program Files\Exact Audio Copy\Languages en sluit uw zip-programma. EAC is nu bijna klaar voor gebruik.

Stap 6

[afbeelding0]Start Exact Audio Copy. De eerste keer dat u het programma gebruikt, dient u een Engelstalige wizard te  doorlopen. Klik op Volgende tot u bij het scherm komt waarin u kunt aangeven welke cd-/dvd-spelers en/of branders geconfigureerd moeten worden. Hebt u een aantal virtuele cd- of dvd-stations op uw pc geïnstalleerd (bijvoorbeeld als onderdeel van Nero), dan kunt u die het beste de-selecteren. Selecteer alleen de échte cd-/dvd-stations op uw pc en klik weer op Volgende tot u aankomt bij de vraag of u nauwkeurig wilt rippen of snel. Nauwkeurigheid staat bij ons voorop en dat betekent dat we de optie I prefer to have accurate results selecteren. Stop nu een muziek-cd in de speler die geconfigureerd moet worden en klik op Volgende. Het testproces kan een paar minuten duren, de brander of speler wordt op allerlei specifieke ripfuncties getest.

Stap 7

[afbeelding0]Na weer een klik of wat opVolgende kunt u aangeven of u gebruik wilt maken van de LAME-encoder. Met deze encoder kunt u cd's rechtstreeks omzetten naar mp3-formaat. Wilt u daar ooit eens gebruik van maken, dan kunt u deze optie ingeschakeld laten staan, uw pc wordt dan na een klik op Volgende doorzocht op de aanwezigheid van het bestand lame.exe. Grote kans dat u dat ooit eens hebt geïnstalleerd samen met een of ander programma. Echt heel belangrijk is Lame nu niet, want we gaan immers naar wav formaat rippen. Geen probleem dus als dit  onderdeel niet wordt gevonden, leuk extraatje als het wel het geval is.

Stap 8

[afbeelding0]Na wederom een of meer keer op Volgende klikken komt u bij een veld aan waar u een e-mailadres moet invullen om gebruik te kunnen maken van de gratis database met cdinformatie. Dankzij die database kunnen veel cd's herkend worden, wat u het typen van tracknamen scheelt. Vul in het adresveld een fantasieadres als bijvoorbeeld nospam@nospam.com in om uw werkelijke e-mailadres niet ongecontroleerd te gaan laten rondzwerven op internet en klik weer opVolgende. In de laatste stap van de configuratie wizard schakelt u tot slot de optie I am a beginner in om de bediening van Exact Audio Copy niet nodeloos ingewikkeld te maken. Klik dan opVoltooien waarna het hoofdvenster van EAC verschijnt.

Stap 9

[afbeelding0]Om Exact Audio Copy Nederlandstalig te maken klikt u in het menu EAC op EAC Options. Klik in het gelijknamige venster op het tabblad General en selecteer in het keuzemenu achter Use Language de optie Dutch voor Nederlands. Klik op OK en EAC is in onze moerstaal beschikbaar.

Stap 10

[afbeelding0]Stop een te rippen muziek-cd in de eerder ingestelde speler of brander en selecteer dit station middels het keuzemenu in het hoofdvenster. Om de tracknamen niet zelf in te hoeven tikken, maar op te zoeken in de genoemde internet database klikt u in het menu Database onder Haal CD Informatie Uit op Internet freedb. Als het een beetje meezit worden alle nummers nu van de juiste naam voorzien. Beschikt u over een wel heel  exotische cd, dan moet u alsnog zelf aan het typen.

Stap 11

[afbeelding0]Aan de linkerkant van het EACvenster vindt u een viertal knoppen; klik op de bovenste met daarin de tekst WAV. Blader dan naar een map waarin u de zodadelijk geripte tracks wilt opslaan. Kies een map op een schijfstation met voldoende vrije ruimte; een volle muziek-cd neemt uiteindelijk tot circa 700 Megabyte in beslag! Klik op Opslaan en het rippen begint. Voorwaar een proces dat niet razendsnel gaat, maar dat is de consequentie van de in Stap 6 gemaakte keuze voor kwaliteit. Ga er dus even lekker voor zitten en laat EAC zijn werk doen.

Stap 12

[afbeelding0]Als het rippen is voltooid kunt u EAC afsluiten, dat programma hebben we niet meer nodig. Start FLAC Frontend door op de gelijknamige snelkoppeling op uw bureaublad te klikken of maak gebruik van het menu Start. Dit programma is niet Nederlands te maken en dus moeten we het met de Engelse variant doen. Klik allereerst op de knop Add Files om de net geripte wav-bestanden toe te voegen aan de lijst met te converteren bestanden. Blader naar de map waarin u EAC opdracht hebt gegeven de geproduceerde wavbestanden te plaatsen en selecteer alle bestanden door op de sneltoets Ctrl + A te drukken (wellicht moet u eerst een van de bestanden aanklikken). Klik dan op Openen.Vervolgens kunt u een Output Directory (doelmap) opgeven waar u de resulterende FLAC-bestanden wilt opslaan. Klik daarvoor op de knop met drie puntjes (...) rechts onderin het hoofdvenster van FLAC Frontend, blader naar de gewenste map en klik op OK.

Stap 13

[afbeelding0]Met de schuifregelaar onder Encoding Options kunt u de compressiesterkte instellen; hoe hoger de waarde, hoe sterker de compressie. In tegenstelling tot mp3 zegt de mate van compressie niets over de uiteindelijke  kwaliteit; ook bij de maximale compressie (waarde 8) gaat er geen bit van het oorspronkelijke signaal verloren. Het omzetten kost dan echter wel veel meer tijd. Staat tegenover dat het uiteindelijke bestand weer een stuk kleiner is en met de huidige snelle processoren is "langzaam" ook maar een relatief begrip. Wij kiezen dus voor de maximale waarde van 8. Tot slot kan het nog handig zijn om de optie Delete input files in te schakelen; daarmee worden de originele .wav-bestanden na conversie automatisch verwijderd. Scheelt weer schijfruimte! Klik op Encode om de conversie te starten.Tijdens het converteren verschijnt een wat gecompliceerd ogend venstertje met allerlei voorbijflitsende getallen en opmerkingen. Niks van aantrekken, lekker FLAC zijn werk laten doen. Als alle bestanden zijn omgezet hoeft u aan het eind alleen even op een willekeurige toets te drukken om het conversievenstertje af te sluiten. Ook FLAC Frontend zélf kunt u daarna sluiten.

Stap 14

[afbeelding0]Omde FLAC-bestanden vervolgens af te spelen bladert u naar de map met de geconverteerde bestanden (opgegeven in Stap 12). Als uWinamp correct hebt geïnstalleerd kunt u simpelweg op een FLAC-bestand dubbelklikken waarnaWinamp start en het nummer ten gehore brengt. Tip: als u een of andere geluidsverbeteraar gebruikt  zoals bijvoorbeeld DFX, schakel deze dan tijdelijk uit. Dergelijke programma's zijn bedoeld om mp3-gecomprimeerde muziek op te peppen door tijdens de compressie verloren gegane informatie min of meer weer te benaderen middels allerlei wiskundig rekenwerk. Werkt prima bij mp3'tjes, maar verpest een FLAC-bestand dat immers nog alle originele informatie bevat.

Rechtstreeks naar FLAC

Er bestaan overigens hulpprogramma's waarmee ExactAudioCopy in principe rechtstreeks naar FLAC kan comprimeren. De configuratie daarvan is echter vaak nogal gecompliceerd of de zaak is Engelstalig. Als u de in deze  workshop beschreven werkwijze aanhoudt kan er eigenlijk weinig misgaan, tenzij u de pech hebt over een kopieerbeveiligde cd te beschikken. De kans dat u die op de normale manier om kunt zetten naar wav-bestanden is klein. Dit onderwerp is natuurlijk al veel vakeraanbodgeweest in ComputerIdee, inclusief methodenom de beveiliging te omzeilen. Dat laatste is lang niet altijd mogelijk, terwijl dit soort beveiligde cd's vaak  überhaupt al niet afspeelbaar is op een pc en vele andere cd- en dvd-spelers. Meestal is in de kleine lettertjes achterop een cd vermeld of er een kopieerbeveiliging aanwezig is. Is dat het geval, laat het schijfje dan links liggen. De risico's op afspeelproblemen zijn dan simpelweg te groot. Cd's die eerder dan circa 2001 zijn geproduceeerd, bevatten over het algemeen sowieso geen beveiliging. Die kunt u dus eenvoudig  volgens de beschreven methode omzetten naar FLAC.