Artikel: De Verboden Stad in 3D geprint
Wat eens het geheimzinnige machtscentrum van het oude Chinese keizerrijk was, staat nu in een 3D-programma, aangesloten op een 3D-printer in De Nieuwe Kerk in Amsterdam. De Verboden Stad in Beijing wordt daar op dit moment op schaal geprint als onderdeel van de tentoonstelling MING.
De 3D-printer Creatr van het bedrijf Leapfrog (www.lpfrg.com) bouwt er de huisjes, bruggen en paleizen laagje voor laagje op, met dezelfde verfijning als die de grootste Chinese kunstenaars eeuwen eerder demonstreerden. Een wereldprimeur. Om een beeld te krijgen van de Verboden Stad en haar 980 gebouwen, hoeft u dus niet per se meer naar Beijing.
Wie Verboden Stad zegt, zegt Ming. Deze keizerlijke dynastie heerste vanaf de veertiende tot in de zeventiende eeuw. In deze periode groeide China uit tot een machtig en welvarend rijk. In de vijftiende eeuw, nog voordat in Europa de boekdrukkunst werd geïntroduceerd en men langzaam het licht zag na de donkere Middeleeuwen, liet keizer Yongle de Verboden Stad ontwerpen om zich daar met zijn hofhouding te vestigen. Hij liet zich er omringen met alle mogelijke pracht en praal in de stijl die wij nu nog steeds kennen als typisch Chinees.
Door de opkomende handel tussen China en Europa werd de Chinese kunst ook hier populair. Zo werd Delft het Nederlandse centrum van ons typische Chinese namaak-porselein, het Delfts Blauw. Oosterse tafereeltjes op vazen en schalen maakten plaats voor tulpen en molens, de producten werden aangepast aan de Nederlandse consument. Dat er vier eeuwen later in Delft apparaten ontwikkeld zouden worden die het begrip custom-made naar een compleet nieuw niveau tillen, had men destijds niet kunnen dromen – noch dat er anno nu dingen aan de ene kant van de wereld 3D kunnen worden ingescand om in een mum van tijd aan de andere kant te worden uitgeprint.
Hoewel grote bedrijven er al sinds de jaren ’80 mee experimenteren, staat de 3D-printtechniek nog maar in de kinderschoenen, en dan in het bijzonder de betaalbare varianten voor particulier gebruik. De meeste goedkopere printers werken met plastic, zoals ook de Creatr van Leapfrog. Door middel van een spuittechniek wordt er aan een model steeds weer een nieuwe laag toegevoegd. Die laagjes worden hoger en hoger, tot er uiteindelijk iets tastbaars staat. De prijs en kwaliteit van een print hangt onder andere af van de eigenschappen van het gebruikte materiaal.
Zo is voor de Verboden Stad voor een plasticsoort gekozen die glad samensmelt, zodat de details en de kruldaken van de minigebouwtjes duidelijk zichtbaar zijn. Naast plastic is het bijvoorbeeld ook mogelijk om met steen te werken, maar dit gebeurt vaak door middel van een lasertechniek. Hoewel 3D-modellen dus op verschillende manieren tot stand kunnen komen, hebben ze allemaal één ding gemeen: qua vormgeving zijn de opties oneindig. 3D-printers kunnen maken wat met de hand of met een mal onmogelijk is.
Net als een gewone printer krijgt een 3D-printer een printopdracht van een computerprogramma. Een model kan daarin zelf 3D worden getekend, gedownload of worden ingescand. Afhankelijk van iemands wensen, voorkeur of bijvoorbeeld vakgebied kan voor een bepaald programma worden gekozen. Zo biedt Google het eenvoudige en gratis te downloaden tekenprogramma SketchUp aan, maar zal een architect liever werken vanuit AutoCAD.
Waar velen een jaar geleden nog nooit van 3D-printen hadden gehoord, zal een 3D-printer in huis binnenkort geen uitzondering meer zijn. De ontwikkelingen gaan momenteel in sneltreinvaart. Maar eerst zien en dan geloven? De MING-tentoonstelling is geopend tot en met 2 februari volgend jaar.
Tekst: Marlijn Doedée
Dit artikel komt uit Computer Idee 1, jaargang 2014.