Wifi-straling slecht volgens Deense scholieren
Op internet is een discussie losgebarsten over een wifi-onderzoek van Deense scholieren. Zij lieten zorgwekkende effecten zien van wifi-signalen op de groei van tuinkers. Hoewel er onderzoeken zijn die de uitkomsten onderstrepen, is er ook kritiek op het onderzoek.
De scholieren merkten dat ze last hadden van slaaptekort en concentratieproblemen wanneer ze naast hun mobieltje sliepen. Ze lieten twee bakken tuinkers groeien onder dezelfde omstandigheden met als enige verschil, volgens het onderzoek, dat het ene bakje werd blootgesteld aan wifi-straling. Hieronder het resultaat:
Links de groei van tuinkers zonder wifi, rechts met de groei blootgesteld aan wifi-signalen
Universiteit van Wageningen
De Universiteit van Wageningen heeft drie jaar geleden een soortgelijk onderzoek uitgevoerd waarbij een negatief effect van wifi-straling werd geconstateerd op de gezondheid van essen, zandraket en maïs. De universiteit van Wageningen durfde er nog geen conclusies aan te verbinden, daarvoor moeten de proeven herhaald worden. De scholieren uit Denemarken hebben daar geen moeite mee en deden geen herhaalonderzoek. De resultaten worden meteen als ‘waar’ overgenomen in diverse media zoals hier waarbij veel lezers de resultaten ook als waar aannemen. Dit tot groot ongenoegen van de Noorse wetenschapsjournalist Gunnar Tjomlid.
Geen negatief biologisch effect wifi volgens WHO
Gunnar Tjomlid stelt dat er al 60 jaar onderzoek wordt gedaan naar de gevolgen van elektromagnetische straling. Het World Health Organization (WHO) heeft 25.000 artikelen over het onderwerp geoordeeld in de afgelopen 30 jaar. Daaruit zou niet kunnen worden vastgesteld dat de straling een negatief biologisch effect heeft. De energie van het wifi-signaal zou te zwak zijn om moleculaire bindingen en DNA te beschadigen. In het onderzoek van de brugklassers komt naar voren dat de wifi-tuinkers ook mutaties liet zien. Ook de thermische effecten (warmteafgifte) wordt wel eens als boosdoener aangewezen omdat het ook de cellen in het lichaam zou opwarmen. Volgens Tjomlid is dat ook te zwak om enig effect te hebben.
Reputatie wetenschappers achter het project twijfelachtig
Volgens Tjomlid barst het onderzoek van de scholieren van de feitelijke onjuistheden, desinformatie en eenzijdige benadering. De meiden wonnen de 'Jonge wetenschappers'wedstrijd en zagen zich gesteund door een aantal wetenschappers uit Engeland, Zweden en Nederland. De wetenschappers in kwestie zouden volgens Tjomlid echter slecht te boek staan. Zo spreekt wetenschapper Olle Johansson over een voorbeeldig oog voor detail en accuraatheid bij de jonge onderzoeksters terwijl zijn eigen onderzoeken omstreden zijn. In 2004 werd hij door de sceptische non-profit organisatie VOF uitgeroepen tot misleider van het jaar.
Ook de resultaten van het eerder aangehaalde onderzoek van Niek van ’t Wout en de Universiteit van Wageningen worden door Tjomlid als twijfelachtig bestempeld. Tjomlid ziet de de steun van deze wetenschappers vooral als een vorm van het prediken voor eigen parochie in plaats dat ze kritische kanttekeningen zetten bij het onderzoek.
De Deense brugklassers met hun gewonnen wetenschapsprijs. Foto: Foto: Kim Horsevad
Cherry picking
De meisjes die het onderzoek deden worden door de Noor, net als de genoemde wetenschappers, beschuldigd van 'cherry picking', d.w.z. dat ze slechts die onderzoeken aanhalen die hun vermoedens bevestigen. Zinnen als: ‘Zoals we hadden verwacht was het verschil tussen de controle en de bestraalde tuinkers duidelijk.’ lijkt het vermoeden van cherry picking verder te bevestigen. Het lijkt alsof de jonge onderzoekers naar een bepaald resultaat toewerken. Een praktijk waar veel volleerde onderzoekers zich volgens Tjomlid ook schuldig maken. Ook zouden de brugklassers gestopt zijn met het onderzoek op het moment dat de resultaten de verwachting waarmaakte, niet een erg wetenschappelijke werkwijze. Doordat ze zelf bepaalden wanneer ze stopten, konden ze zo het resultaat beïnvloeden.
Warmteafgifte pc's niet meegenomen als variabele
Tjomlid haalt wel een paar mogelijke fouten aan die de meisjes zelf geven in het verslag, waaronder het mogelijk gebruik van onvolgroeide zaden en mogelijke verschillen in watertemperatuur. Volgens de meisjes zijn de verschillen echter zo groot dat het resultaat staat als een huis. Wat ze echter niet melden is de warmte afvoer van de drie gebruikte pc’s en de router die werden gebruikt in de ruimte met de tuinkers die blootgesteld stond aan wifi-signalen. Temperatuur zou volgens andere onderzoeken namelijk van grote invloed zijn op de groei van tuinkers en zou de warmteafgifte van die pc’s volgens Tjomlid juist voor het grote verschil kunnen hebben gezorgd.
Meer kritiekpunten op onderzoek
Ook is het onderzoek eenmalig uitgevoerd en dus niet een gerepliceerd experiment waardoor het resultaat altijd kan berusten op toeval. Dat is ook de reden waarom de Universiteit niet met keiharde conclusies kwamen. De meisjes schrijven verder ook weinig over de verschillen in andere variabelen dan het wifi-signaal. Te denken valt aan temperatuurmetingen (de genoemde warmte van de pc's bijvoorbeeld) en luchtcirculatie die van invloed kunnen zijn op de groei. Het enige dat gemeld wordt met betrekking tot temperatuur is dat beide bakken tuinkers op een vensterbank hebben gestaan die op het zuiden was gericht. Voor wie interesse heeft kan hier nog meer kritiekpunten van Tjomlid lezen op het onderzoek.