Converteren van grafische bestanden met IrfanView
Eén grote afbeelding kunt u nog wel handmatig omzetten naar het veel minder schijfruimte innemende .jpg-formaat, maar wat als het om honderden plaatjes gaat? Of wat te doen als u vijftien foto's van uw digitale camera naar iemand wilt mailen? Die moeten beslist eerst verkleind en gecomprimeerd worden, dat is zowel voor u als voor de ontvanger heel wat prettiger.
Eén grote afbeelding kunt u nog wel handmatig omzetten naar het veel minder schijfruimte innemende .jpg-formaat, maar wat als het om honderden plaatjes gaat? Of wat te doen als u vijftien foto's van uw digitale camera naar iemand wilt mailen? Die moeten beslist eerst verkleind en gecomprimeerd worden, dat is zowel voor u als voor de ontvanger heel wat prettiger. Sterker nog: bij de meeste providers kunt u per keer niet eens een bericht dat groter is dan 10 megabyte verzenden. Maar om nu alle foto's met de hand te gaan verkleinen? Gelukkig kan converteren van bestanden ook geheel automatisch, bijvoorbeeld met het gratis programma IrfanView.
Stap 1
We gaan eerst aan de slag met het verkleinen van een serie foto's, bestemd voor een e-mailbericht. Om überhaupt deze workshop te kunnen volgen dient u eerst het gratis programma IrfanView te downloaden. Deze software is al zeer regelmatig aan bod geweest in Computer Idee, dus we houden de download- en installatie-instructies kort. Ga naar irfanview.com, klik op Download in het menu aan de linkerkant en kies een van de downloadlocaties. Per locatie krijgt u specifieke instructies, meestal dient u simpelweg nog een link aan te klikken. Bewaar het installatiebestand (voorlopig) op uw bureaublad. Klik dan op IrfanView languages (linkermenu) en download de taalmodule Nederlands/Dutch, bewaar dit zip-bestand ook op uw bureaublad. Dubbelklik op het binnengehaalde installatieprogramma voor Irfanview en doorloop de installatiewizard. Klaar? Pak het taalbestand dan uit naar c:\Program Files\IrfanView\Languages (of in het geval van een 64-bits Windows Vista naar c:\Program Files (x86)\IrfanView\Languages). Start IrfanView, klik in het menu Options op Change language, kies Nederlands1 (of 2) en klik op OK.
Stap 2
Maak ergens op een harde schijf een map aan met wat foto's om mee te experimenteren. Dat moeten foto's zijn met de volledige resolutie die uw camera ondersteunt, ofwel: lekker groot. Wij hebben een map met de naam Testfoto's gemaakt, met daarin vijftig foto's uit een 8 megapixel-camera. Totale grootte van dit fotofestijn: 183 MB en dus totaal niet te mailen. Om veel foto's te verzenden per e-mail, kunt u er het best een soort postzegelformaat van 320 x 200 beeldpunten van maken. De ervaring leert dat er dan nog goed te zien is wat er op het kiekje gebeurt, terwijl de bestanden wel hanteerbaar zijn. Wilt u meer detail, dan kunt u desnoods kiezen voor foto's van 640 x 480 pixels, maar dan moet u er geen vijftig tegelijk verzenden. Start IrfanView en klik in het menu Bestand op Groepsconversie/Hernoemen.
Stap 3
Blader met het selectiemenu bij (1) naar de map met testfoto's en selecteer deze. Omdat we in dit voorbeeld álle in de map aanwezige foto's willen converteren klikt u op de knop Alle toev. (2) om alle foto's in één keer in de conversielijst te zetten. Zorg dat onder het kopje Uitvoerformaat de optie JPG-JPEG Format is geselecteerd. Direct achter dit selectiemenu vindt u een knop Opties (3), klik hierop. In het dialoogvenster dat daarna opent kunt u met de schuifregelaar bij (4) de mate van compressie instellen. Hoe meer de regelaar naar links staat, hoe sterker de compressie. Dat betekent een kleiner bestand, maar óók een beroerdere beeldkwaliteit. De ervaring leert dat een waarde rond de 80% volstaat voor e-mail. Hebt u maar een paar fotootjes te mailen, dan mag een lagere compressiewaarde (schuifregelaar meer naar rechts) ook, dat levert een hogere beeldkwaliteit (maar ook een groter bestand) op. Klik op OK om de compressie-instelling te bevestigen.
Stap 4
Omdat de foto's uit onze 8 megapixel-camera qua afmetingen (en dus bestandsgrootte) veel te groot zijn, moet er flink verkleind worden. Schakel daarvoor het selectievakje voor de optie Gebruik geavanceerde opties (1) en klik aansluitend op de knop Geavanceerde opties. Laat u niet afschrikken door het venster dat nu verschijnt, we doorlopen in de volgende stap even rustig de benodigde instellingen.
Stap 5
Schakel allereerst het selectievakje voor de optie WIJZIG GROOTTE (1) in. Omdat een serie foto's over het algemeen een selectie van zowel staande als liggende foto's zal zijn, schakelt u de optie Langste zijde (2) in. Daarna vult u daarachter de waarde 320 (voor 320 pixels) in. Controleer of ook inderdaad de optie pixels is ingeschakeld. Foto's worden nu allemaal verkleind, waarbij de langste kant (dat kan dus de hoogte bij een staande foto of de breedte bij een liggend exemplaar zijn) 320 pixels lang wordt. Schakel dan de optie Behoud aspectratio (proportioneel) in, zodat de beeldverhoudingen correct blijven. Deze optie zorgt er ook voor dat automatisch de andere zijde qua beeldpunten berekend wordt, zo hoeven we ons daar ook niet druk meer over te maken. Om een mooie verkleining te krijgen, schakelen we de optie Gebruik Resample funktie (betere qualiteit) (4) in. De spelfouten zijn door de vertaler gemaakt. Omdat na verkleinen altijd een beetje wazigheid optreedt is verscherpen na verkleinen geen overbodige luxe. Schakel daarvoor het selectievakje voor de optie Verscherpen (5) in en vul in het daarvoor bestemde veld direct achter Verscherpen 15 in. De ervaring leert dat dit in de meeste gevallen precies goed is, maar experimenteren mag natuurlijk altijd! Een hogere waarde levert een scherpere foto op, maar ook storende elementen als ruis worden beter zichtbaar. Alle instellingen zijn nu gemaakt om onze serie foto's te verkleinen, klik dan ook op OK.
Stap 6
De geconverteerde foto's moeten liefst in een aparte, nog lege map geplaatst worden. Maak dan ook een map op uw harde schijf aan en voorzie deze bijvoorbeeld van de naam Mailfoto's. Klik dan in het venster Groepsconversie op de knop Bladeren, selecteer deze map en klik op OK. Controleer nog één keer of alle instellingen goed staan.
Stap 7
Klik op de knop Start (helemaal bovenaan de knoppenkolom in het dialoogvenster Groepsconversie) en wacht tot het converteerproces voltooid is. De snelheid waarmee dit gebeurt, is afhankelijk van de hoeveelheid foto's, de grootte van de oorspronkelijke exemplaren en - uiteraard - de snelheid van uw pc. Klik op Sluiten als de conversie klaar is en sluit IrfanView.
Stap 8
Start de Verkenner en blader naar de map met daarin de verkleinde foto's (in het voorbeeld dus Mailfoto's). Klik met uw rechter muisknop op deze map en daarna in het contextmenu op Eigenschappen, waarna u de totale grootte van de map te zien krijgt. De vijftig foto's blijken nog maar 1,48 megabyte in beslag te nemen. Dat is heel wat minder dan de oorspronkelijke 183 megabyte! Bovendien is 1,48 megabyte voor maar liefst vijftig foto's zeer mailbaar te noemen. Ook de kwaliteit van de foto's is - zeker voor een mailbericht - nog zeer acceptabel. Wilt u iets grotere foto's, dan kan dat uiteraard ook door simpelweg in Stap 5 een hogere waarde in het veld achter Langste zijde in te vullen. Ga om praktische redenen niet hoger zitten dan 640 beeldpunten.
Stap 9
Nog even een trucje tussendoor. Stel, u hebt een hele serie avondfoto's gemaakt met een eenvoudige digitale camera. Grote kans dat die allemaal te donker zijn. Dankzij IrfanView en de groepsconversie kunt u een hele reeks foto's in een keer lichter maken. We gaan voor het gemak maar weer even uit van onze map met testfoto's, het maakt voor dit voorbeeld even niks uit dat het hier niet om mislukte exemplaren gaat. Start IrfanView wederom en klik weer in het menu Bestand op Groepsconversie/Hernoemen. Blader met het menu achter Zoeken in weer naar de map met testfoto's en klik daarna op de knop Alle toev. Eventueel kunt u ook gebruik maken van de map met verkleinde mailfoto's, dan gaat de conversie razendsnel. Omdat we nu foto's gaan bewerken zonder ze te verkleinen kunt u ze na het oplichten eigenlijk het best opslaan in een verliesvrij formaat. Dat betekent weliswaar dat de aangepaste foto's (flink veel) meer schijfruimte in beslag nemen, maar hercomprimeren levert ook kwaliteitsverlies op. Vooral ook omdat de meeste digitale camera's foto's in het al gecomprimeerde .jpg-formaat afleveren, nogmaals comprimeren maakt een foto bepaald niet beter. Kies dan ook in het selectiemenu onder Uitvoerformaat voor BMP - Windows Bitmap. Mocht u overigens met alle geweld tóch willen bewaren in .jpg-formaat, stel dan de kwaliteitsschuifregelaar (Stap 3) zo ver mogelijk naar rechts in voor de minst mogelijke compressie en dus de hoogst mogelijke kwaliteit. Schakel het selectievakje voor de optie Gebruik geavanceerde opties weer in en klik op de knop Geavanceerde opties.
Stap 10
Schakel in het venster Instellingen voor alle afbeeldingen allereerst de optie WIJZIG GROOTTE uit, we willen de foto's namelijk alleen lichter maken, niet in grootte aanpassen. Om een foto gelijkmatig lichter te maken schakelt u in de lijst onder het kopje ANDERE OPTIES de optie Gamma correctie in, dat werkt het snelst. Zeker in het begin zal de juiste waarde even zoeken zijn, maar als een camera bij avondfoto's onderbelicht, zal dat altijd min of meer dezelfde hoeveelheid zijn. In ons voorbeeld vullen we 3 in; een beetje veel, maar het gaat hier om het idee. Klik dan op OK.
Stap 11
Maak weer een mapje op uw harde schijf aan waarin de gecorrigeerde foto's bewaard moeten worden, bijvoorbeeld 'lichtere foto's'. Klik op de knop Bladeren en selecteer deze map. Als alle instellingen in orde zijn, klikt u weer op de knop Start om de conversie te beginnen. Na conversie klikt u op de knop Sluiten en kan IrfanView ook gesloten worden. Blader met de Verkenner naar de doelmap met de lichtere foto's, waarna deze zoals u ziet inderdaad een stuk helderder zijn geworden.
Stap 12
We noemden de optie om gescande .bmp- en .tif-afbeeldingen te comprimeren naar het .jpg-formaat al even. De afbeeldingen nemen dan fors minder schijfruimte in. Als voorbeeld kijken we even naar de map met in de vorige stap opgelichte foto's, die zijn immers in het ongecomprimeerde .bmp-formaat opgeslagen. Elke foto neemt maar liefst een dikke 23 megabyte schijfruimte in beslag! Hebt u een digitaal archief aangelegd van gescande kleurenfoto's, dan scheelt het beslist een hoop schijfruimte als u deze converteert naar .jpg-formaat. Nadeel is dat .jpg niet verliesvrij is, maar als u een minimale compressie instelt ziet u daar - ook bij afdrukken - totaal niets van. Het werkt weer simpel: Start IrfanView en klik in het menu Bestand weer op Groepsconversie/Hernoemen. Blader naar de map met lichtere foto's (dat is handig om even als voorbeeld te gebruiken, normaal gesproken gebruikt u natuurlijk een map met zelf gescande .bmp-bestanden), klik op de knop Alle toev. Onder Uitvoerformaat kiest u nu voor JPG - JPEG Format. Schakel de optie Gebruik geavanceerde opties uit, we willen namelijk niks vergroten, verkleinen of filteren!
Stap 13
Klik op de knop Opties direct achter het selectiemenu waarin u net voor JPG - JPEG Format hebt gekozen. In het daarop geopende dialoogvenster zet u de kwaliteitsschuif helemaal naar rechts (100%) en klikt u op OK. Maak een map aan voor de resulterende .jpg-bestanden en selecteer deze doelmap door op de knop Bladeren te klikken. Zet dan IrfanView aan het werk door op de knop Start te klikken. Klik na afloop weer op Sluiten en sluit IrfanView eveneens af.
Stap 14
Als u nu even een kijkje neemt in de map met geconverteerde bestanden blijken de afzonderlijke .jpg-bestanden een heel stuk kleiner te zijn, zelfs bij een minimale compressie. Kortom: missie geslaagd. Vergeet overigens niet aan het eind van deze workshop alle testmappen even te verwijderen; de bestanden daarin consumeren namelijk nogal wat schijfruimte!