VirtualDub, voor al uw video-klussen

DivX is voor video wat mp3 is voor geluid, een methode om met minimaal kwaliteitsverlies videobestanden te comprimeren. Net als mp3 lenen DivX-bestanden zich uitstekend om via internet verspreid te worden. Een heel prettig programma om DivX-bestanden te knippen en te plakken is het gratis programma VirtualDub. Om DivX-bestanden af te spelen hoeft u alleen de gratis versie van DivX voor Windows te downloaden vanaf www.divx.com. DivX-bestanden speelt u vervolgens gewoon via uw Media Player af, want die heeft dan de benodigde codec paraat. Hoewel u DivX-bestanden in principe met elke videobewerker onder handen kunt nemen, is VirtualDub voor standaardtaken als opdelen of samenvoegen van DivX-bestanden de beste oplossing. Dit programma is niet alleen gratis, maar ook makkelijk in het gebruik. Daarnaast kunt u er ook andere problemen mee oplossen, bijvoorbeeld een slechte audiosynchronisatie. Dat laatste kan niet met het met Windows meegeleverde Movie Maker, vandaar onze geestdrift voor Virtual Dub.

Stap 1

[afbeelding0]Start uw browser en ga naar virtualdub.sourceforge.net en klik aldaar op de link onder het kopje Release build. In de daarop geopende pagina selecteert u een downloadlocatie bij u in de buurt. Tot slot klikt u dan in een wederom nieuwe pagina op de downloadlink bovenaan de pagina. Bewaar het .zip-bestand (bijvoorbeeld) op uw Bureaublad.

Stap 2

[afbeelding0]Om überhaupt iets nuttigs te kunnen doen met VirtualDub, moet u uiteraard over een DivX-bestand beschikken. Hebt u er daar al één of meer van, dan kunt u deze stap overslaan. Anders gaat u naar stage6.divx.com. Klik daar op Videos en selecteer een filmpje van uw gading. Na een klik op de gewenste film komt u op een pagina terecht met daarin een grote knop Download Video. Klik hierop en klik daarna in het venster Bestand downloaden op de knop Opslaan. Ook nu kunt u uw Bureaublad als (tijdelijke) opslaglocatie kiezen.

Stap 3

[afbeelding0]VirtualDub kent geen installatieprocedure en dus moet u een 'unzipper' als (Winzip), 7-zip (gratis en te vinden op 7-zip.org) of het onovertroffen Winrar hebben. Wij maken gebruik van dit laatste programma, maar de procedure werkt in de andere programma's min of meer gelijk. Dubbelklik op het eerder gedownloade bestand VirtualDub-1.6.16.zip (het versienummer is als u dit leest wellicht alweer wat hoger). Klik dan op de knop Uitpakken en typ als uitpakmap in het veld onder Doelpad in C:\Program files\VirtualDub. We kiezen voor deze map omdat daar ook al uw andere geïnstalleerde software is te vinden, wat de zaak natuurlijk wel zo overzichtelijk houdt. Klik op OK en sluit na het uitpakken uw unzipprogramma. Start Windows Verkenner en blader naar de net genoemde map. Klik daar met uw rechtermuisknop op het bestand VirtualDub.exe en selecteer in het geopende contextmenu van Kopiëren naar de optie Bureaublad (snelkoppeling maken). Sluit tot slot de Verkenner.

Stap 4

[afbeelding0]U kunt als u dat wilt de nieuw aangemaakte snelkoppeling op uw Bureaublad naar het menu Start slepen of hem gewoon lekker laten waar-ie is. Verder kunt u het in Stap 1 gedownloade bestand van uw Bureaublad verwijderen of verplaatsen naar een downloadmap als u het ooit nog eens denkt nodig te hebben.  Om VirtualDub te starten dubbelklikt u op het pictogram Snelkoppeling naar VirtualDub.exe. Omdat het de eerste keer is dat u het programma start moet u akkoord gaan met de licentieovereenkomst door op OK te klikken. In het volgende venster klikt u op de knop Start VirtualDub. Beide schermen zult u daarna nooit meer terug zien.

Stap 5

[afbeelding0]We beginnen met het opsplitsen van een videobestand in grofweg twee gelijke delen. Dankzij dit splitsen kunt u videobestanden die niet op één dvd of cd passen, opdelen in kleinere stukken die wél passen. Klik in het menu File (bestand) op Open video file (open videobestand). U vindt het eerder gedownloade videobestand nog altijd op uw Bureaublad, selecteer dit en klik op Openen. Overigens beschikt VirtualDub voor zo ongeveer elke handeling over een sneltoets, bestanden openen doet u door op Ctrl + O te drukken.

Stap 6

[afbeelding0]Nadat de videoclip is geladen wordt het eerste frame getoond, in ons voorbeeld is dat een zwart exemplaar. Onder deze afbeelding vindt u een schuifregelaar, een serie knoppen en een teller achter Frame die nu nog keurig op 0 (0:00:00:000) [K] staat. De eerste 0 geeft het huidig getoonde beeldje (frame) aan, gevolgd door uren, minuten, seconden en milliseconden. De K geeft aan dat het 0-frame een zogeheten keyframe (sleutelbeeld) is. Alle knipacties moeten plaatsvinden op zo'n keyframe, om beeldflikkeringen en ellende van audiosynchronisatie te voorkomen.

Stap 7

[afbeelding0]Klik in het menu Edit op Set selection start. Om de film precies in tweeën te hakken stelt u vast uit hoeveel beeldjes de totale film bestaat. Dit aantal vindt u helemaal aan de rechterkant van de schuifregelaar, in ons geval zijn het er 12968. Deel dit getal door 2, waarna u precies het midden van de film vindt, hier dus 6484. Klik in het menu Go op Go To Frame (ga naar beeld), typ in het veld achter Jump to frame number de net berekende waarde en klik op OK. Let nu even goed op de teller onder de schuifregelaar. Staat daar achter de tijd geen K tussen de vierkante haakjes dan is het nu getoonde beeld geen keyframe. Zoals gezegd is het dan een slecht idee om daar te gaan splitsen. Om naar het eerstvolgende keyframe te gaan drukt u op de Shift-toets en daarna - met de Shift-toets nog steeds ingedrukt - op de naar rechts gerichte pijltoets.

Stap 8

[afbeelding0]Terug in de tijd naar keyframes zoeken kan ook, dan drukt u op Shift- + pijltoets naar links. Zoek op deze manier naar een bruikbaar splitspunt. Klik dan in het menu Edit op Set selection end, waarna u het gehele eerste deel van de video hebt geselecteerd (herkenbaar aan het lichtblauw gemarkeerde deel op de tijdbalk). Klik nu in het menu Video op Direct stream copy, daarmee bereikt u dat als u zodadelijk het eerste deel gaat bewaren de selectie niet tergend langzaam gehercodeerd wordt, maar meteen wordt opgesplitst door de keyframes te benutten.

Stap 9

[afbeelding0]Klik in het menu File op Save as AVI (sneltoets F7 gebruiken mag ook). Geef het eerste deel als naam 'deel 1' en klik op Opslaan; de extensie .avi wordt automatisch toegevoegd. Het hele proces van opslaan duurt voor een korte clip normaal gesproken niet langer dan een paar seconden en voor een lange, volledige film hooguit een paar minuten. Nu wordt het tijd om het tweede deel van de film te selecteren. Het eerder gekozen middelpunt blijft staan waar het is; klik dan ook in het menu Edit op Set selection start om dit middelpunt als het begin van de nieuwe selectie te markeren.

Stap 10

[afbeelding0]In het menu Go klikt u op End om naar het laatste frame in de film te springen. Klik dan weer in het menu Edit op Set selection end en bewaar het tweede deel van de film zoals werd uitgelegd in de vorige stap. Alleen geeft u het bestand deze keer als naam 'deel 2'. U kunt op deze manier elk stukje van een film selecteren en zo'n fragment opslaan als DivX-bestand. Zorg daarbij dat de optie Direct stream copy in het menu Video is ingeschakeld en dat u alleen keyframes selecteert. Op bijgaande afbeelding ziet u bijvoorbeeld zomaar een stukje in de film geselecteerd. Experimenteer eens wat met deze mogelijkheden en sluit VirtualDub vervolgens.

Stap 11

[afbeelding0]De beide losse fragmenten vindt u terug op uw Bureaublad (als u dat tenminste hebt gebruikt voor het bewaren van uw bestanden). Deze beide bestanden kunnen we mooi gebruiken als voorbeeld om te laten zien hoe u gesplitste bestanden weer samenvoegt. Start VirtualDub opnieuw en klik in het menu File op Open video file. Open het bestand 'deel 1.avi'. Klik dan in het menu File op Append AVI segment (voeg AVI-fragment toe) en open het bestand 'deel 2.avi'. Beide geopende delen kunnen nu als één enkel samengevoegd videobestand worden bewaard, maar daarvoor moet u wel eerst weer in het menu Video op Direct stream copy klikken voor een snelle verwerkingstijd. Daarna klikt u in het menu File op Save as AVI om het gecombineerde bestand te bewaren, bijvoorbeeld onder de naam 'samengevoegde film.avi'. U kunt VirtualDub nu weer sluiten.

Stap 12

[afbeelding0]Door op keyframes te snijden treden normaal gesproken geen problemen op met de audiosynchronisatie. Dergelijke ellende kunt u echter wel aantreffen in gedownloade films, met name exemplaren uit nieuwsgroepen lijden nogal eens aan dit euvel. Met Virtual Dub kunt u dit probleem echter vrij eenvoudig oplossen, waarbij we als voorbeeld even gebruik maken van onze net samengevoegde film die we een niet synchroon lopend geluid geven. Start VirtualDub en open het bestand 'samengevoegde film.avi'. Klik vervolgens op het menu Audio en controleer of de opties Source audio en Direct stream copy zijn geselecteerd. Mocht dat niet het geval zijn, doe dat dan alsnog.

Stap 13

[afbeelding0]Klik in het menu Audio op Interleaving, waarna het venster Audio/Video Interleave Options opent. Geef in het veld achter Delay audio track by de waarde 1000 (staat gelijk aan 1 seconde) op en klik op OK. De wijziging heeft geen effect zolang de video niet is opgeslagen. Voordat u het bestand bewaart onder (bijvoorbeeld) de naam 'desync.avi' dient u als altijd weer de optie Direct stream copy in het menu Video te kiezen. Sluit VirtualDub en dubbelklik op het net gemaakte bestand desync.avi. U hoort dat het geluid exact 1 seconde achterloopt op het beeld dankzij de net opzettelijk ingestelde vertraging.

Stap 14

[afbeelding0]Het corrigeren van het audioprobleem is net zo eenvoudig als het produceren ervan. Start Virtual Dub, laad het bestand 'desync.avi' en selecteer dezelfde opties in het menu Audio zoals genoemd in Stap 12 en 13. In het venster Audio/Video Interleave Options stelt u de waarde achter Delay audio track in op -1000, bewaar het bestand deze keer onder de naam resync.avi. Speel dit bestand af in de Windows Media Player en zoals u ziet is alles weer keurig zoals het hoort te zijn. Met gedownloade videobestanden is het zoeken naar de juiste verschuivingstijd vaak een kwestie van experimenteren. Geef om verwarring te voorkomen ieder probeerbestand een duidelijke omschrijving, bijvoorbeeld 'filmpje +200ms.avi' of iets dergelijks.